Tạo cơ sở pháp lý kịp thời trong quản lý phòng cháy, chữa cháy tình hình mới

Nghiên cứu, bổ sung quy định về quy hoạch hạ tầng phòng cháy, chữa cháy

Trình bày Tờ trình, Thiếu tướng, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long nhấn mạnh, việc xây dựng, ban hành Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ là thực sự cần thiết để tiếp tục thể chế hóa quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và tăng cường sự lãnh đạo, quản lý về công tác này. Việc xây dựng, ban hành Luật cũng đã được Đảng, Nhà nước xác định là nhiệm vụ, giải pháp quan trọng để tiếp tục hoàn thiện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về phòng cháy, chữa cháy và được đưa vào chương trình Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Long, cần quy định đầy đủ trong dự thảo luật các nội dung về hoạt động cứu nạn, cứu hộ đối với những sự cố, tai nạn thông thường xảy ra trong đời sống hằng ngày mà lực lượng phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ đang thực hiện và chưa đến mức áp dụng cấp độ phòng thủ dân sự. Đồng thời, nghiên cứu, bổ sung vào dự thảo Luật các quy định về tổ chức, hoạt động, phạm vi cứu nạn, cứu hộ, điều kiện bảo đảm và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong công tác này; công tác tuyên truyền, hướng dẫn kiến thức về cứu nạn, cứu hộ và những vấn đề khác có liên quan để vừa phù hợp với quy định của Hiến pháp năm 2013 về bảo đảm quyền con người, quyền công dân, vừa tạo cơ sở pháp lý minh bạch trong xác định, phân định cụ thể nhiệm vụ mà lực lượng chức năng được thực hiện và giới hạn, phạm vi, cách thức thực hiện trong công tác cứu nạn, cứu hộ.

Cùng với đó, thực tế thời gian qua đòi hỏi cấp thiết phải tăng cường các giải pháp, biện pháp, yêu cầu để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy. Việc sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật về phòng cháy, chữa cháy hiện hành để kịp thời tạo cơ sở pháp lý nhằm tổ chức thực hiện có hiệu quả công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực này trong thực tiễn.

Theo đó, dự thảo Luật gồm 9 chương, 65 điều.

Trình bày báo cáo thẩm tra Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới đề nghị, căn cứ chủ trương của Đảng, Cơ quan soạn thảo kết hợp tổng kết thực tiễn, nghiên cứu bổ sung các quy định về quy hoạch hạ tầng phòng cháy, chữa cháy trong dự thảo Luật để quy định nội dung, yêu cầu cụ thể đối với quy hoạch hạ tầng phòng cháy, chữa cháy và mối quan hệ với các quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh.

Về hoạt động phòng cháy, có ý kiến đề nghị tiếp tục nghiên cứu làm rõ yêu cầu phòng cháy, chữa cháy đối với từng loại quy hoạch để có giải pháp, thiết kế phù hợp; đánh giá kỹ tác động của các quy định về điều kiện an toàn phòng cháy, chữa cháy đối với nhà ở, phương tiện giao thông cơ giới và cơ sở; nghiên cứu quy định yêu cầu, điều kiện về phòng cháy, chữa cháy phù hợp với từng loại hình cơ sở, nhất là loại hình nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh; nghiên cứu quy định rõ mức độ công trình thay đổi công năng sử dụng hoặc cải tạo, phương tiện giao thông cơ giới hoán cải thì phải có giải pháp, thiết kế phòng cháy, chữa cháy phù hợp...

Một số ý kiến đề nghị quy định riêng về lực lượng phòng cháy, chữa cháy và lực lượng cứu nạn, cứu hộ; nghiên cứu, bố trí lại tổ chức và hoạt động của lực lượng dân phòng cho phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, đảm bảo đồng bộ với Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự tại cơ sở và đảm bảo hiệu quả hoạt động phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ.

Đổi mới khả thi, gắn với đời sống kinh tế-xã hội

Thảo luận tại Phiên họp, các đại biểu cơ bản nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ. Việc xây dựng và ban hành luật nhằm thể chế đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng về lĩnh vực này; luật hóa những quy định hiện hành và bổ sung quy định đầy đủ, toàn diện về hoạt động cứu nạn, cứu hộ mà lực lượng phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ đang đảm nhiệm, tạo cơ sở pháp lý vững chắc để nâng cao hiệu quả công tác này trong thực tiễn.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga, việc xây dựng và ban hành Luật góp phần khắc phục những bất cập, vướng mắc trong thực tiễn; đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất của chính sách pháp luật về công tác này; nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước, thanh tra, kiểm tra về phòng cháy, chữa cháy; đẩy mạnh xã hội hóa công tác phòng cháy, chữa cháy, tạo chính sách thu hút các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia nghiên cứu và chuyển giao công nghệ sản xuất, lắp ráp trang thiết bị.

Tuy nhiên, đối với quy định: “Cháy tại thôn, tổ dân phố thì trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố là người chỉ huy chữa cháy; trường hợp những người này vắng mặt thì đội trưởng đội dân phòng hoặc người được ủy quyền là người chỉ huy chữa cháy”, bà Lê Thị Nga cho rằng "chưa phù hợp"; đề nghị bổ sung thêm chủ hộ dân, thành viên hộ gia đình là người chỉ huy chữa cháy tại thôn, tổ dân phố trong trường hợp trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố, đội trưởng đội dân phòng không có mặt.

Nhấn mạnh cần đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh lấy dẫn chứng, quy định khi điều chỉnh quy hoạch chung về chức năng, chi tiết đối với đô thị, khu dân cư, cụm công nghiệp, khu chức năng phải phù hợp với quy định của pháp luật về quy hoạch, có giải pháp thiết kế về phòng cháy, chữa cháy. "Đây là quy định rất cần thiết bởi thời gian qua, khi xảy ra cháy ở các khu dân cư có đường vào nhỏ, không đưa các phương tiện phòng cháy, chữa cháy vào được. Tuy nhiên, về kỹ thuật, Luật Quy hoạch chưa có quy định về vấn đề này nhưng dự thảo Luật lại dẫn chiếu quy định pháp luật về quy hoạch thì không thực hiện được. Do đó, phải thiết kế quy định riêng về vấn đề này", Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nói.

Liên quan đến quy định về thẩm tra và nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy, ông Vũ Hồng Thanh cho rằng, dự thảo Luật đang phân công cho khá nhiều cơ quan quản lý nhà nước thực hiện nhưng chưa có sự phân công, phối hợp giữa các đơn vị này. "Quy định như vậy thì người dân, doanh nghiệp phải đến nhiều nơi để nộp thủ tục. Để cắt giảm điều kiện, thủ tục trong đầu tư, kinh doanh, quy định về thẩm tra và nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy cần được thiết kế phù hợp để bảo đảm thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp", ông Vũ Hồng Thanh nêu.

Đánh giá cao sự chuẩn bị của Cơ quan soạn thảo và Cơ quan thẩm tra, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng: “Đây là dự án luật rất quan trọng, tác động đến kinh tế xã hội, đời sống của người dân, doanh nghiệp gắn với đảm bảo trật tự an toàn xã hội, bảo vệ tính mạng, tài sản nên cần nghiên cứu, rà soát kỹ lưỡng và khẩn trương để khắc phục bất cập hạn chế, đồng thời có những đổi mới phù hợp, khả thi, gắn với đời sống kinh tế-xã hội”.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội yêu cầu rút kinh nghiệm hạn chế trong thực tiễn để trong thời gian tới, hạn chế tối đa số vụ cháy, thiệt hại về người và tài sản của nhân dân. Tình hình cháy nổ, tai nạn xảy ra liên tục như vụ cháy tại Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội... thời gian qua đã ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng, tài sản của xã hội, cũng là bài học kinh nghiệm ‘đắt giá’ trong công tác này. Cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát, bám sát chỉ đạo của Đảng, nhất là Chỉ thị số 47-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng cháy, chữa cháy; Kết luận số 02-KL/TW của Ban Bí thư về việc tiếp tục thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 47-CT/TW của Ban Bí thư…

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị Cơ quan soạn thảo đánh giá, rà soát kỹ lưỡng phạm vi của công tác cứu nạn, cứu hộ, sự cố giữa các ngành để làm rõ trách nhiệm; quy định cụ thể cơ chế phối hợp, chỉ huy, hỗ trợ liên quan; gợi mở, quy định về quy hoạch phòng cháy, chữa cháy phải đặt trong tổng thể phạm vi điều chỉnh của luật; nghiên cứu kỹ hơn và mở rộng tiêu chuẩn, quy chuẩn phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, nhất là quy định có tính đặc thù…