Những điều mà Israel phải cân nhắc khi đáp trả cuộc tấn công của Iran

Theo AP ngày 17/4, các quan chức Israel chưa cho biết họ có thể tấn công trả đũa như thế nào và khi nào. Nhưng khi các nước trên thế giới kêu gọi Israel kiềm chế và có nguy cơ xung đột gia tăng trên nhiều mặt trận, rõ ràng một cuộc tấn công trực tiếp của Israel vào lãnh thổ Iran sẽ dẫn đến hậu quả lớn.

Iran tuyên bố họ thực hiện cuộc tấn công này để đáp trả cuộc không kích của Israel khiến hai tướng hàng đầu Iran thiệt mạng ở Syria vào ngày 1/4. Iran nêu rõ sẽ phản ứng cứng rắn hơn nhiều đối với bất kỳ cuộc tấn công trả đũa nào của Israel vào lãnh thổ của họ.

Khi Israel đang tập trung vào cuộc chiến chống Hamas ở Gaza và đang chiến đấu với Hezbollah ở Liban hàng ngày, Mỹ đã kêu gọi Israel kiềm chế.

Các quan chức Mỹ cho biết Tổng thống Joe Biden đã nêu rõ với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu rằng Washington sẽ không tham gia vào bất kỳ hành động tấn công nào chống Iran, và Tổng thống Biden đã nói “rất rõ ràng” với ông Netanyahu rằng "chúng ta phải suy nghĩ cẩn thận và có chiến lược” về những rủi ro khi leo thang tình hình.

Trong khi đó, nội các chiến tranh của Israel đã dành hai ngày qua để tranh luận về động thái tiếp theo đối với Iran. Dưới đây là một số cân nhắc quan trọng ảnh hưởng đến quyết định của họ nếu thực hiện cuộc tấn công trả đũa.

 Israel có thể bị cô lập hơn

Cuộc đánh chặn tên lửa và máy bay không người lái của Iran vào tối 13/4 - được tiến hành cùng với Mỹ, Anh, Pháp và Jordan - đã giúp nước này có được sự ủng hộ và cảm thông bất ngờ từ phương Tây sau nhiều tháng bị quốc tế cô lập vì cuộc chiến ở Gaza. Theo các quan chức y tế Gaza, cuộc tấn công kéo dài sáu tháng đã khiến gần 34.000 người Palestine thiệt mạng và gây ra một thảm họa nhân đạo.

Dưới sự hỗ trợ của liên minh bốn nước, quân đội Israel cho biết 99% số tên lửa và máy bay không người lái của Iran đã bị chặn, chỉ một số ít lọt được vào không phận Israel. Vụ tấn công chỉ gây thiệt hại nhẹ.

Liên minh này hoạt động dưới sự chỉ đạo của Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ, đơn vị giám sát các lực lượng Mỹ trong khu vực. Mỹ đã hợp tác chặt chẽ với Israel và một số nước Arab để thành lập một liên minh đánh chặn tên lửa và máy bay không người lái của Iran.

Ví du, Jordan dù là một quốc gia có dân số chủ yếu ủng hộ Palestine, nhưng đã tham gia nỗ lực này và gọi việc tham gia là để tự vệ. Dường như Saudi Arabia, quốc gia không có quan hệ chính thức với Israel, cũng hỗ trợ nước này. Bản đồ do Israel công bố cho thấy nhiều tên lửa của Iran bay qua không phận Saudi Arabia.

Như vậy, sự ủng hộ "ngầm" của các quốc gia Arab không có nghĩa là họ sẽ hỗ trợ Israel trong cuộc phản công vào Iran. Daniel Byman, thành viên cấp cao của Viện Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế có trụ sở tại Mỹ cho biết, Israel sẽ phải xin phép các nước láng giềng Arab nếu định tấn công Iran bằng đường không hoặc tên lửa vì tên lửa sẽ bay qua các nước này rồi mới tới Iran (trừ tên lửa đạn đạo). 

Với Saudi Arabia và Jordan, có một số câu hỏi về lộ trình và khả năng tiếp cận mục tiêu, do đó liên quan đến việc liệu họ có cho phép Israel bay qua không. Chuyên gia Byman nói: “Theo quan điểm của Iran, đó sẽ bị coi là một hành động thù địch. Và mặc dù những quốc gia này không thích Iran, nhưng họ cũng không muốn thấy Israel làm điều đó”.

Nỗi lo sợ về một cuộc chiến đa mặt trận

Một cuộc tấn công trả đũa lớn vào lãnh thổ Iran còn có nguy cơ gây ra một cuộc chiến tranh toàn diện trong khu vực, vì vậy mọi phản ứng đều phải được tính toán cẩn thận.

Một cuộc tấn công trực tiếp vào Iran gần như chắc chắn sẽ dẫn đến một cuộc phản công mạnh mẽ và có nguy cơ thúc đẩy Hezbollah tiến hành các cuộc pháo kích tiếp theo. Nhóm ở Liban này có kho vũ khí mạnh hơn nhiều so với Hamas, nhưng cho đến nay vẫn tỏ ra do dự trong việc tham gia vào một cuộc chiến tổng lực với Israel.

Khoảng 60.000 công dân ở miền bắc Israel đã buộc phải sơ tán do các cuộc giao tranh đang diễn ra với Hezbollah. Giao tranh khốc liệt hơn có thể sẽ buộc họ phải rời bỏ quê hương xa và lâu hơn.

Một cuộc xung đột trực tiếp cũng khiến quân đội Israel bị căng thẳng hơn nữa, dẫn đến việc nước này mất tập trung vào Gaza và cản trở phát triển kinh tế vốn đã mệt mỏi vì xung đột.

Ngoài ra, bất kỳ cuộc tấn công lớn nào vào lãnh thổ Iran cũng có thể làm suy yếu sự ủng hộ của Mỹ đối với cuộc chiến.

Hai quan chức Mỹ cho biết Israel vẫn chưa thông báo cho Washington về cách họ dự định đáp trả như thế nào. Tuy nhiên, các quan chức này lưu ý Israel đã ra tín hiệu rằng bất cứ điều gì họ làm sẽ nhằm ngăn chặn tình hình an ninh khu vực trở nên tồi tệ hơn. Điều đó có thể là chỉ dấu cho một hành động hạn chế hơn, chẳng hạn như tấn công vào các lực lượng thân Iran trong khu vực hoặc tấn công mạng vào Iran.

Tamar Hermann, chuyên gia thăm dò ý kiến ​​tại Viện Dân chủ Israel, cho biết hầu hết người Israel ủng hộ một số loại phản ứng quân sự miễn là nó có sự phối hợp với các đồng minh trong khu vực, bao gồm cả Mỹ: “Nếu nó được thực hiện mà không có sự tham vấn và không có thỏa thuận với các đồng minh thì sự hỗ trợ sẽ giảm đi nhiều”.