Ngày 28/8, tại Hà Nội, Văn phòng Chủ tịch nước phối hợp với Bộ Công an, Tòa án nhân dân tối cao, Bộ Ngoại giao, Văn phòng Chính phủ và các cơ quan liên quan tổ chức họp báo công bố Quyết định đặc xá năm 2015 của Chủ tịch nước cho những phạm nhân đang chấp hành hình phạt tù và những phạm nhân đang được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành hình phạt tù có đủ điều kiện được đặc xá theo quy định của pháp luật nhân dịp 70 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
Sau quá trình xét, việc thực hiện Quyết định đặc xá đảm bảo chặt chẽ, công khai, công bằng, minh bạch và dân chủ, Chủ tịch nước đã ký Quyết định đặc xá tha tù trước thời hạn cho 18.298 phạm nhân đang chấp hành án tù có đủ điều kiện được hưởng đặc xá.
Chủ tịch nước cũng đã ký Quyết định đặc xá cho 225 người đang được hoãn chấp hành án phạt tù và 16 người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù có đủ điều kiện được hưởng đặc xá. Các Quyết định này có hiệu lực từ ngày 31/8.
Tại cuộc họp báo, Phó Chủ nhiệm thường trực Văn phòng Chủ tịch nước Giang Sơn cho biết: Trong những năm qua, xuất phát từ truyền thống nhân đạo, Đảng và Nhà nước Việt Nam đã tiến hành nhiều đợt đặc xá tha tù cho những phạm nhân có quá trình cải tạo, lao động, học tập tốt, trở về với cộng đồng và những phạm nhân đang được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành hình phạt tù có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật.
Chính sách hình sự của Đảng và Nhà nước Việt Nam là "nghiêm trị" kết hợp với "khoan hồng". Hình phạt mà pháp luật hình sự của Việt Nam áp dụng không chỉ nhằm trừng trị những người có hành vi phạm tội mà còn nhằm cải tạo họ trở thành người có ích cho xã hội, có ý thức tuân thủ pháp luật, đạo đức xã hội, ngăn ngừa họ tái phạm.
Đặc xá nhân dịp kỷ niệm 70 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 một lần nữa tiếp tục khẳng định chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước và thể hiện truyền thống nhân đạo của dân tộc Việt Nam đối với những người phạm tội, khuyến khích họ hối cải, rèn luyện trở thành người có ích cho xã hội.
Đồng thời, đặc xá cũng là sự ghi nhận kết quả cải tạo, chấp hành tốt các nội quy, quy định của phạm nhân; là kết quả của quá trình giáo dục, cải tạo phạm nhân, thể hiện sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan thi hành án, gia đình, các cơ quan có liên quan và toàn xã hội trong việc thực hiện chính sách hình sự. Cũng như những lần trước đây, quá trình xét, Quyết định đặc xá năm 2015 được thực hiện chặt chẽ, công khai, công bằng, chính xác, đảm bảo dân chủ.
Phó Chủ nhiệm thường trực Văn phòng Chủ tịch nước Giang Sơn khẳng định: Chính sách đặc xá của Đảng và Nhà nước Việt Nam không có sự phân biệt đối xử hoặc hạn chế với bất kỳ phạm nhân nào; cho dù phạm nhân đó là người Việt Nam hay là người có quốc tịch nước ngoài, nếu đáp ứng đủ điều kiện theo quy định của pháp luật đều được xét đặc xá.
Theo Thượng tướng Lê Quý Vương - Thứ trưởng Bộ Công an, t rong đợt đặc xá dịp 2/9 năm nay, có 34 phạm nhân thuộc 7 quốc tịch nước ngoài được hưởng quyết định đặc xá của Chủ tịch nước (bao gồm: 6 phạm nhân quốc tịch Lào, 1 phạm nhân quốc tịch Campuchia, 1 phạm nhân quốc tịch Thái Lan, 2 phạm nhân quốc tịch Australia, 16 phạm nhân quốc tịch Trung Quốc, 6 phạm nhân quốc tịch Malaysia, 2 phạm nhân quốc tịch Philippines).
Trong số phạm nhân được đặc xá trong đợt này có: 1.449 tội phạm về ma tuý; 2.188 phạm nhân phạm tội giết người; 1.365 phạm nhân phạm tội hiếp dâm; 2.651 phạm nhân phạm các tội cướp và cướp giật tài sản; 505 phạm nhân phạm tội trộm cắp tài sản; 512 phạm nhân liên quan đến tội danh xâm phạm trật tự quản lý kinh tế; 325 phạm nhân về các tội liên quan đến chức vụ; hơn 9.000 phạm nhân phạm các tội hình sự khác. Đợt đặc xá lần này không có phạm nhân về các tội xâm phạm an ninh quốc gia được Quyết định đặc xá.
Theo thống kê của Bộ Công an, tổng số ngày được giảm án tù của các phạm nhân hưởng đặc xá năm 2015 là 11.351.455 ngày, tính trung bình giảm án tù 620 ngày/phạm nhân. Tổng kết công tác thi hành án trong giai đoạn 2014 - 2015, cơ quan thi hành án đã thu nộp được 256 tỷ đồng; trong đó có gần 64 tỷ đồng thu nộp từ các phạm nhân đủ điều kiện được hưởng đặc xá đợt này.
Cũng theo Thượng tướng Lê Quý Vương, tuyệt đại đa số phạm nhân được đặc xá trong những năm qua đã có ý thức hoàn lương, hướng thiện, nhanh chóng tái hoà nhập cuộc sống, hoà nhập với cộng đồng. Trong đó, nhiều người đã có cuộc sống ổn định, có người thành đạt và đóng góp tích cực vào xây dựng xã hội.
Số liệu khảo sát trong 10 năm (từ 2002 đến 2012) cho thấy 82,26% phạm nhân được đặc xá tha tù trở về có công ăn việc làm ổn định, chủ yếu là lao động giản đơn, dịch vụ với thu nhập từ 3 - 6 triệu đồng/tháng. Tỷ lệ tái phạm của phạm nhân được đặc xá, tha tù trong 10 năm trung bình là 3,03%, hiện đang có xu hướng giảm xuống dưới 1%. Những phạm nhân đã được đặc xá nhưng tái phạm, theo quy định không được xét đặc xá đợt này.
Ban tổ chức cho biết, sáng 31/8, các trại giam, trại tạm giam trên địa bàn cả nước sẽ đồng loạt công bố Quyết định đặc xá của Chủ tịch nước. Hội đồng Tư vấn đặc xá đã chỉ đạo các tỉnh, thành phố, các địa phương bố trí phương tiện, nhu yếu phẩm, tạo điều kiện thuận lợi, an toàn cho các phạm nhân được đặc xá trở về đoàn tụ với gia đình, quê hương đón Quốc khánh 2/9.