Cuộc khủng hoảng ở Xyri đã bước sang một giai đoạn mới sau khi Mỹ thông báo có những dấu hiệu cho thấy chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad đã sử dụng vũ khí hóa học trong cuộc nội chiến ở nước này.
|
Một chiếc máy bay của Nga chở hàng viện trợ nhân đạo cho Xyri ngày 25/4. |
Mặc dù Mỹ lưu ý vẫn cần có thêm những đánh giá mới để có thể đi tới kết luận chính thức, nhưng các chuyên gia cảnh báo thông tin trên có thể là cái cớ để Mỹ và phương Tây can thiệp quân sự vào Xyri.
Đồng minh tranh nhau lên án Xyri
Các bức thư chính phủ Mỹ gửi hai Thượng nghị sỹ John McCain và Carl Levin nêu rõ: Qua phân tích mẫu đất, máu và tóc của các nạn nhân, cộng đồng tình báo Mỹ đã tìm thấy những bằng chứng "sinh hóa học" về việc chính quyền của Tổng thống Xyri al Assad có thể đã sử dụng vũ khí hóa học ở quy mô nhỏ. Theo một quan chức Nhà Trắng, chính quyền Mỹ đang tiếp tục thu thập bằng chứng và điều tra thêm trước khi đi tới kết luận về thời điểm và phương thức sử dụng thứ vũ khí chết người tại Xyri.
Phát biểu cùng ngày, một quan chức cấp cao của Nhà Trắng đề nghị giấu tên cho biết "mọi phương án đều có thể được cân nhắc" trong trường hợp chính quyền Xyri sử dụng vũ khí hóa học chống lại phe chống đối được xác thực. Tuy nhiên, Oasinhtơn muốn chắc chắn trước khi kết luận Đamát đã vượt qua "giới hạn đỏ", qua đó có thể dẫn đến một hành động quân sự đối với quốc gia Trung Đông này.
Ủng hộ quan điểm của đồng minh, Thủ tướng Anh David Cameron ngày 26/4 nói rằng các bằng chứng ngày càng rõ ràng về việc chính quyền Xyri sử dụng vũ khí hóa học cho thấy sự việc đang “rất nghiêm trọng”. Ông đồng quan điểm với Tổng thống Mỹ Barack Obama rằng đây là "giới hạn đỏ" đối với cộng đồng quốc tế, song cũng khuyến cáo nên phản ứng bằng biện pháp chính trị hơn là quân sự. Cùng ngày, Ixraen cũng lên tiếng thúc giục cộng đồng quốc tế sẵn sàng có hành động quân sự để đáp trả bất kỳ vụ sử dụng vũ khí hóa học nào của chính quyền Xyri.
Xyri bác bỏ
Ngay lập tức, Xyri đã bác bỏ những thông tin nói trên. Bộ trưởng Thông tin Omran al-Zoubi tuyên bố chính phủ nước này chưa bao giờ và sẽ không bao giờ sử dụng vũ thứ vũ khí chết người này làm công cụ để giải quyết cuộc khủng hoảng hiện nay. Ông Zoubi nói rằng trong trường hợp vũ khí hóa học được sử dụng, thì thủ phạm chính là các nhóm khủng bố có vũ trang tại nước này.
Phản ứng trước thông tin do Mỹ đưa ra, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc (TTK LHQ) Ban Ki Mun cho biết nhóm đi tìm hiểu thực tế của LHQ đã "sẵn sàng triển khai trong 24-48 giờ" để điều tra những thông tin về việc vũ khí hóa học đã được mang ra sử dụng trong các vụ tấn công ở Xyri.
Trước đó, ông Ban Ki Mun đã nhiều lần hối thúc chính phủ Xyri cho phép các thanh sát viên LHQ tiếp cận, song Xyri vẫn kiên quyết từ chối. Phía Xyri muốn công tác điều tra của LHQ nhằm vào phe đối lập, trong khi TTK Ban Ki Mun khẳng định LHQ sẽ tiến hành điều tra hành động sử dụng vũ khí hóa học ở cả hai phía.
Phát biểu nhân chuyến thăm Nga ngày 26/4, Bộ trưởng thông tin Xyri al-Zoubi nhấn mạnh để đảm bảo khách quan, Xyri chỉ chấp nhận các chuyên gia Nga vào điều tra. Ông al-Zoubi nói: “Nếu cần thiết phải điều tra tận nơi, chúng tôi đề nghị cuộc điều tra được tiến hành bởi các chuyên gia Nga”.
LH-VH (tổng hợp)