Bất chấp việc Tổng thống Barack Obama nhiều lần cảnh báo dùng quyền phủ quyết, ngày 17/7, các nhà lập pháp của đảng Cộng hòa tại Quốc hội Mỹ vẫn tìm mọi cách để gây khó khăn cho thỏa thuận được coi là “thành quả ngoại giao” của ông Obama liên quan tới chương trình hạt nhân của Iran.Chủ tịch Hạ viện Mỹ John Boehner ở thủ đô Washington ngày 12/6. Ảnh: AFP/TTXVN |
Phóng viên TTXVN tại Washington dẫn phát biểu ngày 17/7 của Chủ tịch Hạ viện, Hạ nghị sỹ đảng Cộng hòa John Boehner, cho biết chủ trương của phe Cộng hòa là sử dụng điều khoản nới lỏng từng bước cấm vận vũ khí trong thỏa thuận mà nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức) ký với Iran hôm 14/7, để lôi kéo các đồng nghiệp của đảng Dân chủ còn do dự quay sang cùng bỏ phiếu bác thỏa thuận.
Lệnh cấm vận buôn bán vũ khí thông thường và tên lửa là trở ngại lớn cuối cùng mà nhóm P5+1 và Iran đã vượt qua để đi tới thỏa thuận. Các nghị sỹ đảng Cộng hòa cho rằng chính quyền Barack Obama đã nhượng bộ quá nhiều, không những không ép được Iran từ bỏ hẳn chương trình hạt nhân, mà còn đồng ý từng bước bãi bỏ lệnh cấm vận vũ khí và tên lửa.
Bất chấp sự phản đối của phe Cộng hòa, cùng ngày , Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden tiếp tục chiến dịch vận động ngày thứ hai tại Quốc hội nước này để thuyết phục các nhà lập pháp ủng hộ thỏa thuận được mô tả là “lịch sử”, theo đó hạn chế các hoạt động hạt nhân của Iran. Trong các cuộc gặp kín với các nhà lập pháp đảng Dân chủ, ông Biden giải thích cặn kẽ lý do Mỹ đồng ý từng bước bãi bỏ lệnh cấm vận vũ khí của Liên hợp quốc (LHQ) đối với Iran.
Phát biểu với báo giới sau cuộc gặp, một số nghị sỹ của đảng Dân chủ như Thượng nghị sỹ Ben Cardin cho biết việc giải thích của Nhà Trắng là “khó chấp nhận" nên họ "sẽ phải xem xét kỹ lưỡng nội dung thỏa thuận”. Phe Cộng hòa hy vọng sẽ lôi kéo được sự ủng hộ của một số nghị sỹ đảng Dân chủ có thái độ thận trọng này như ông Ben Cardin và cả Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ, Tướng Martin Dempsey, sau khi ông này mới đây đã khẳng định “trong mọi trường hợp, Mỹ sẽ không nới lỏng áp lực liên quan tới các khả năng về tên lửa đạn đạo và buôn lậu vũ khí của Iran”.
Trong một diễn biến liên quan, Nhà Trắng cùng ngày ra thông cáo cho hay trong cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Obama tại Washington, Ngoại trưởng Saudi Arabia Adel al-Jubeir đã hoan nghênh thỏa thuận hạt nhân lịch sử giữa Iran và 5 cường quốc.
Trong một tuyên bố khác, Đại sứ quán Saudi Arabia tại Mỹ cho biết ông Jubeir đã tái khẳng định sự ủng hộ của Riyadh đối với thỏa thuận ó thể hạn chế khả năng chế tạo vũ khí nguyên tử của Iran. Trước đó, Saudi Arabia từng tỏ ra hoài nghi văn kiện này.