1. Chủ động tham mưu cấp ủy, chính quyền các cấp trong lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức, thực hiện chính sách
Xác định sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền các cấp là yếu tố then chốt, quyết định hiệu quả tổ chức, thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động (NLĐ) và nhân dân, trong năm 2022, BHXH Việt Nam đã có văn bản gửi UBND 63 tỉnh, thành phố đề nghị phối hợp: Giao chỉ tiêu phát triển người tham gia BHXH, BHYT đến cấp xã; hỗ trợ thêm mức đóng cho người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng cho người dân có hoàn cảnh khó khăn…
Theo đó, BHXH các địa phương đã chủ động, tích cực phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan tham mưu với Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo nhằm huy động và phát huy sức mạnh tổng hợp, tạo chuyển biến tích cực trong công tác tổ chức, thực hiện chính sách an sinh xã hội (ASXH) tại địa phương theo đúng tinh thần các Nghị quyết của Đảng.
Sự chỉ đạo kịp thời của Đảng và Nhà nước với các chính sách BHXH, BHYT, BHTN.
Đến nay đã có 63 tỉnh, thành phố kiện toàn, thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn; 56 tỉnh đã đưa chỉ tiêu bao phủ BHXH và 61 tỉnh đã đưa chỉ tiêu bao phủ BHYT vào Nghị quyết về phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Đặc biệt, nhiều tỉnh đã thực hiện hỗ trợ thêm từ ngân sách địa phương cho người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng ngoài mức hỗ trợ của Nhà nước.
Sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền các cấp có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc vừa thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị được Đảng và Nhà nước giao, vừa thể hiện trách nhiệm chăm lo, đảm bảo ASXH cho người dân trên địa bàn; tạo sự thống nhất, đồng thuận trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức, thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN của cấp ủy, chính quyền các cấp từ Trung ương đến địa phương.
2. BHXH Việt Nam quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai hoàn thành tốt các chỉ tiêu phát triển người tham gia trong bối cảnh hết sức khó khăn
Mặc dù trong điều kiện thực hiện hết sức khó khăn nhưng các chỉ tiêu bao phủ đều tăng so với năm 2021, hoàn thành chỉ tiêu được giao tại Nghị quyết số 01 của Chính phủ. Cụ thể: Số người tham gia BHXH đạt 17,5 triệu người, đạt 38,07% lực lượng lao động trong độ tuổi; số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) đạt trên 14,3 triệu người, đạt 31,18% lực lượng lao động trong độ tuổi; số người tham gia BHYT đạt trên 91,1 triệu người, đạt tỷ lệ bao phủ 92,03% dân số.
Tôn vinh các doanh nghiệp tiêu biểu thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN.
Năm 2022 (là năm đầu tiên) BHXH Việt Nam tổ chức lễ tôn vinh 190 DN tiêu biểu trong thực hiện chính sách, pháp luật BHXH, BHYT, BHTN giai đoạn 2017-2022. Đây là hoạt động thiết thực không chỉ để ghi nhận, biểu dương, kịp thời động viên các DN trong việc thực hiện tốt chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ mà còn tạo sự lan tỏa trong cộng đồng DN trong việc đồng hành cùng Nhà nước xây dựng, củng cố nền ASXH cho NLĐ, góp phần phát triển bền vững kinh tế - xã hội của đất nước.
Diện bao phủ tiếp tục được mở rộng đồng nghĩa với việc ngày càng có thêm nhiều người dân được thụ hưởng các chế độ BHXH, BHYT, BHTN. Những kết quả này có ý nghĩa quan trọng, không chỉ góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị được Chính phủ giao năm 2022 mà còn tạo tiền đề cho việc thực hiện các mục tiêu phát triển BHXH, BHYT lộ trình đến năm 2025 theo tinh thần các Nghị quyết của Đảng.
3. Quyền lợi người tham gia, thụ hưởng BHXH, BHYT, BHTN được đảm bảo đầy đủ, kịp thời
Năm 2022, ngành BHXH Việt Nam tiếp tục tăng cường sử dụng các dịch vụ công (DVC), rút ngắn thủ tục - thời gian giải quyết hồ sơ, đẩy mạnh chi trả các chế độ qua tài khoản ngân hàng,… đảm bảo quyền lợi cho người tham gia được đúng - đủ - kịp thời.
Trong năm 2022, toàn ngành đã giải quyết hơn 95 nghìn hồ sơ hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng; đảm bảo chi trả kịp thời, an toàn cho hơn 3,3 triệu người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng; chi trả hơn 10,9 triệu lượt người hưởng chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe; gần 1 triệu người hưởng các chế độ BHTN…; 151,4 triệu lượt người KCB BHYT nội trú và ngoại trú. Đáng chú ý, năm 2022 có khoảng 61% số người nhận các chế độ BHXH, trợ cấp thất nghiệp qua tài khoản cá nhân tại khu vực đô thị, vượt chỉ tiêu được giao tại Quyết định số 1813 của Thủ tướng Chính phủ.
4. Chi trả nhanh - chính xác - an toàn các khoản trợ cấp từ quỹ BHXH, quỹ BHTN đến tận tay người lao động (NLĐ), người sử dụng lao động (SDLĐ) gặp khó khăn do dịch COVID-19
Kịp thời nắm bắt khó khăn, đồng hành cùng NLĐ và DN, trong năm qua, BHXH Việt Nam tiếp tục chủ động phối hợp với cấp có thẩm quyền tham mưu, đề xuất với Quốc hội, Chính phủ ban hành nhiều giải pháp hỗ trợ NLĐ, DN bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19; đồng thời, tập trung huy động mọi nguồn lực, trên nền nguồn dữ liệu CNTT sẵn có, đẩy mạnh truyền thông sâu rộng tới NLĐ, người SDLĐ… để triển khai kịp thời, minh bạch các gói hỗ trợ từ quỹ BHXH, quỹ BHTN đến tận tay NLĐ, người SDLĐ một cách nhanh, gọn, chính xác.
Theo đó, tính đến hết ngày 31/12/2022, toàn Ngành đã triển khai hỗ trợ và giảm mức đóng từ các quỹ BHXH, BHTN tới NLĐ và người SDLĐ nâng tổng số tiền hỗ trợ đạt trên 47.200 tỷ đồng, chiếm 54,3% trên tổng các gói hỗ trợ COVID-19 của Chính phủ. Trong đó, có 99,3% NLĐ nhận hỗ trợ qua tài khoản ngân hàng trong tổng số trên 13 triệu NLĐ được hưởng gói hỗ trợ bằng tiền mặt từ quỹ BHTN.
Kết quả này đã giúp DN, NLĐ phục hồi sản xuất, ổn định đời sống, vượt qua khó khăn của đại dịch Covid-19; được xã hội, NLĐ, DN đánh giá cao. Qua đó tiếp tục khẳng định vai trò chủ động, quyết liệt, tinh thần trách nhiệm, sự nỗ lực của Ngành trong công tác đảm bảo ASXH cho người tham gia trong bối cảnh đặc biệt khó khăn - chưa từng có tiền lệ do dịch bệnh gây ra.
5. Tích cực đồng hành cùng ngành Y tế tháo gỡ khó khăn cho các cơ sở khám chữa bệnh (KCB), đảm bảo quyền lợi cho người tham gia BHYT
Bên cạnh việc chi trả kịp thời, đầy đủ các chế độ BHYT cho người tham gia, năm 2022, BHXH Việt Nam đã chủ động, tích cực phối hợp với ngành Y tế đề xuất và triển khai các giải pháp nhằm kịp thời tháo gỡ, đảm bảo nguồn kinh phí KCB BHYT cho các cơ sở KCB thực hiện cung ứng các dịch vụ y tế, đem lại quyền lợi tối đa cho người tham gia BHYT theo Luật định. Đáng chú ý, trên cơ sở đề xuất của Bộ Y tế và BHXH Việt Nam, Chính phủ đã có Nghị quyết số 144 về việc bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế và thanh toán chi phí KCB BHYT. Với sự vào cuộc tích cực đó, nhiều vướng mắc trong KCB và thanh toán chi phí KCB BHYT thuộc thẩm quyền của BHXH Việt Nam đã được tháo gỡ kịp thời.
Gỡ vướng trong thanh toán BHYT.
Mặt khác, ngành BHXH Việt Nam còn tích cực phối hợp với các cơ sở KCB cải tiến, xử lý các vướng mắc về thủ tục KCB bằng hình ảnh thẻ BHYT trên ứng dụng “VssID - BHXH số” tạo thuận lợi hơn nữa cho người tham gia BHYT; tiếp tục chuẩn hóa dữ liệu đưa lên Hệ thống Thông tin giám định BHYT của Ngành nhằm quản lý quỹ BHYT ngày một hiệu quả.
6. Quyết liệt thực hiện chuyển đổi số mạnh mẽ và toàn diện
Nắm bắt xu thế chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu và định hướng, chiến lược chuyển đổi số Quốc gia, với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, trong năm qua, ngành BHXH Việt Nam tiếp tục quyết liệt triển khai đồng bộ, thống nhất hệ thống CNTT của Ngành theo định hướng Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số; tích hợp, tập trung cấp quốc gia, hiện đại đạt tiêu chuẩn quốc tế với quy trình nghiệp vụ tự động hóa mức độ cao; đáp ứng yêu cầu đảm bảo ASXH quốc gia, phục vụ người dân và DN toàn diện hơn.
Hiện, toàn ngành BHXH Việt Nam đang có gần 30 hệ thống ứng dụng CNTT quản lý các quy trình nghiệp vụ, với hơn 20 nghìn tài khoản trong Ngành thường xuyên truy cập, khai thác và sử dụng để thực hiện các nghiệp vụ của Ngành; đã xây dựng, hoàn thiện kho cơ sở dữ liệu (CSDL) của trên 98,7 triệu người dân; kết nối liên thông với gần 13.000 cơ sở KCB; có khoảng trên 620 nghìn tổ chức, DN sử dụng DVC trên toàn quốc; Hệ thống giao dịch BHXH điện tử và Hệ thống Thông tin giám định BHYT tiếp nhận khoảng 300 triệu hồ sơ giao dịch trực tuyến (trong đó có khoảng 170 triệu lượt đề nghị thanh toán chi phí KCB BHYT); kết nối, chia sẻ và khai thác thông tin dữ liệu với các CSDL quốc gia, chuyên ngành thông qua nền tảng tích hợp chia sẻ dữ liệu quốc gia, đến nay đã thực hiện hơn 500 triệu xác thực và chia sẻ thông tin với các Bộ, ngành, địa phương;… đây là tiền đề quan trọng cho công tác tổ chức, thực hiện chính sách trên môi trường số; là nền tảng trong việc chuyển đổi số, ứng dụng các công nghệ Big Data, AI nhằm mục tiêu trở thành tổ chức ASXH hiện đại của Ngành.
Khi các hoạt động của Ngành, cũng như các giao dịch của người tham gia, người dân, đơn vị, DN với cơ quan BHXH được thực hiện trên môi trường số đã giúp giảm tải tối đa thời gian đi lại, tiết kiệm chi phí cho đơn vị SDLĐ, NLĐ; giúp DN, NLĐ dễ dàng theo dõi tiến độ xử lý hồ sơ, kiểm tra đối chiếu dữ liệu tham gia, thụ hưởng chính sách; nâng cao tính minh bạch của thông tin, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát quản lý, sử dụng quỹ BHXH, BHYT, BHTN;...
7. Triển khai hiệu quả Đề án 06 của Chính phủ, đem tới nhiều tiện ích cho người dân, DN
Thực hiện hiệu quả Quyết định số 06 của Thủ tướng Chính phủ (Đề án 06), BHXH Việt Nam là đơn vị đầu tiên đã kết nối thành công với CSDL quốc gia về dân cư ngay từ khi CSDL quốc gia về dân cư được đưa vào vận hành chính thức. Đến hết tháng 12/2022, hệ thống đã xác thực trên 71,2 triệu thông tin nhân khẩu có trong CSDL quốc gia về bảo hiểm với CSDL quốc gia về dân cư. Đồng thời, BHXH Việt Nam cũng đã cung cấp, chia sẻ gần 62,3 triệu lượt thông tin BHXH, BHYT cho CSDL quốc gia về dân cư.
Ngoài ra, BHXH Việt Nam đã phối hợp với các Bộ, ngành liên quan triển khai kỹ thuật đảm bảo từng bước sử dụng thẻ CCCD gắn chíp, ứng dụng Định danh điện tử quốc gia thay thế thẻ BHYT giấy trong KCB BHYT, giúp người tham gia giảm thời gian, thủ tục khi đi KCB; triển khai thí điểm tích hợp công nghệ xác thực sinh trắc vân tay trên CCCD gắn chíp trong KCB BHYT và trong tiếp nhận hồ sơ, trả kết quả giải quyết TTHC tại bộ phận “Một cửa” cơ quan BHXH, giúp người tham gia, thụ hưởng thực hiện các TTHC về BHXH, BHYT, BHTN được nhanh chóng và thuận tiện. Kết quả, cả nước đã có trên 12 nghìn cơ sở KCB BHYT thực hiện tra cứu thông tin thẻ BHYT bằng CCCD gắn chíp trong KCB BHYT (chiếm 93,8% tổng số cơ sở KCB BHYT).
8. Triển khai đồng loạt các giải pháp quyết liệt thu hồi số tiền chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN
Nhằm nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật BHXH, BHYT, BHTN, đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng cho người tham gia, Ban Cán sự Đảng BHXH Việt Nam có Nghị quyết số 317 về việc tăng cường các giải pháp thực hiện công tác thu, giảm tiền chậm đóng năm 2022: Chỉ đạo BHXH các tỉnh thường xuyên báo cáo Tỉnh uỷ, UBND tỉnh về tình trạng chậm đóng của các DN trên địa bàn để lãnh đạo, chỉ đạo, yêu cầu các DN chấp hành nghiêm việc đóng BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ đầy đủ, kịp thời; Tích cực phối hợp với ngành Công an, Thuế, Lao động - Thương binh và Xã hội, Liên đoàn Lao động, Kế hoạch và Đầu tư,… triển khai nhiều giải pháp đôn đốc, thu hồi số tiền chậm đóng hiệu quả. Trong đó, cơ quan Công an và cơ quan BHXH tại 63 tỉnh, thành phố đã phối hợp chặt chẽ trong việc đôn đốc thu hồi số tiền chậm đóng, với số tiền thu hồi được trong năm đạt 500 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, toàn ngành tăng cường thực hiện thanh tra, kiểm tra các đơn vị SDLĐ theo kế hoạch hoặc đột xuất. Đến hết tháng 12/2022, ngành BHXH Việt Nam đã chủ trì và phối hợp thực hiện thanh tra, kiểm tra tại 36.065 đơn vị; phát hiện 74.000 trường hợp truy thu về đối tượng, mức đóng với số tiền truy thu gần 200 tỷ đồng; yêu cầu thu hồi về quỹ BHXH, BHYT, BHTN gần 90 tỷ đồng, bằng 160% so với năm 2021.
Kết quả, năm 2022 nhờ các giải pháp quyết liệt của ngành, số tiền chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN phải tính lãi là trên 13 nghìn tỷ đồng, chiếm 2,91% số phải thu. Có thể nói, những chuyển biến tích cực trong công tác thu hồi số tiền chậm đóng của ngành đã mang lại hiệu quả cao, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của NLĐ; nâng cao nhận thức, ý thức tôn trọng pháp luật của người SDLĐ trong thực hiện chính sách.
9. Phát động, lan tỏa tinh thần nhân ái trao tặng sổ BHXH, thẻ BHYT cho người có hoàn cảnh khó khăn
Tiếp nối truyền thống "Thương người như thể thương thân", ngày 23/11/2022, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh đã phát động “Chương trình tặng sổ BHXH, thẻ BHYT cho người có hoàn cảnh khó khăn” trên toàn quốc - với mong muốn nhận được sự chung tay, góp sức của cộng đồng xã hội, đồng hành cùng CCVC ngành BHXH Việt Nam nhằm đảm bảo ASXH cho người yếu thế để ngày càng có nhiều người dân có hoàn cảnh khó khăn được tham gia BHXH, được chăm sóc sức khỏe bằng thẻ BHYT; đồng thời góp phần mở rộng độ bao phủ, tăng số người thụ hưởng các chính sách ASXH nhân văn của Đảng, Nhà nước.
Hưởng ứng lời kêu gọi của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, đến hết ngày 31/12/2022 đã có hàng ngàn DN, nhà hảo tâm tại 63 tỉnh, thành phố chung tay cùng ngành BHXH Việt Nam trao tặng khoảng 16.000 sổ BHXH và 120.000 thẻ BHYT cho khoảng 136.000 người có hoàn cảnh khó khăn trong cả nước.
10. Các hoạt động đối ngoại, hợp tác quốc tế của BHXH Việt Nam tiếp tục được mở rộng
Năm 2022, BHXH Việt Nam tiếp tục mở rộng, phát triển các hoạt động hợp tác song phương, đa phương, từng bước khẳng định vị thế, hình ảnh của BHXH Việt Nam là đối tác tin cậy, thành viên tích cực và trách nhiệm của Hiệp hội An sinh xã hội ASEAN, Hiệp hội An sinh xã hội quốc tế.