Thuộc hộ cận nghèo, gia đình chị Ma Thị Tiệp (xóm Bản Đa, xã Kim Phượng, huyện Định Hóa) được dự án hỗ trợ một con bò giống trong dịp này. Niềm vui ngắn chẳng tày gang, chỉ 2 ngày sau, con bò dự án đã phát bệnh lở mồm, long móng và lây sang 3 con lợn của gia đình.
Không chỉ gia đình chị Tiệp, hàng chục hộ nghèo, cận nghèo khác trên địa bàn hai xã Kim Phượng và Quy Kỳ ngay sau khi nhận bò về nhà đều phát hiện bò có hiện tượng bị bệnh lở mồm, long móng. Đàn bò dự án bị bệnh đã lây lan sang lợn, bò của nhiều gia đình khác gây thiệt hại không nhỏ cho người dân.
Gia đình ông Nguyễn Đức Lợi, xóm Bản Đa, xã Kim Phượng tuy không nhận bò từ dự án nhưng đàn bò 17 con của gia đình bị lây nhiễm, gần 400 kg lợn nhiễm bệnh phải tiêu hủy.
Ông Nguyễn Đức Lợi cho biết, ngày 18/1/2018, các hộ được nhận bò từ dự án hộ nghèo, ngày 19/1/2018 phát hiện bò bị bệnh. Một số hộ báo cho đơn vị cung ứng lên kiểm tra phát hiện ra bò bị lở mồm long móng và họ đánh xe lên chở bò về. Nếu không báo ra huyện kịp thời để huyện cấm, thì họ đã thu hết bò về rồi.
Theo tìm hiểu của phóng viên, thực hiện dự án hỗ trợ phát triển sản xuất thuộc Chương trình 135 năm 2017, Ủy ban nhân dân xã Kim Phượng, Quy Kỳ, Kim Sơn được giao làm chủ đầu tư triển khai thực hiện hỗ trợ trâu, bò cho người dân theo quy định. Hộ nghèo được hỗ trợ 7 triệu đồng, hộ cận nghèo được hỗ trợ 5 triệu đồng. Tổng số bò mua theo dự án của ba xã trên là 90 con, hợp đồng mua tại Hợp tác xã Lúa Vàng có địa chỉ tại huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang.
Ngày 17/1/2018, Ủy ban nhân dân xã Quy Kỳ, Kim Phượng đưa người dân được hưởng hỗ trợ đến trại trâu, bò giống tại huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang để xem và nhận con giống trước khi Hợp tác xã Lúa Vàng giao cho dân. Ngày 18/1/2018, Ủy ban nhân dân các xã và Hợp tác xã Lúa Vàng cấp con giống cho người dân xã Quy Kỳ và Kim Phượng. Đến ngày 19/1/2018, người dân phát hiện bò có biểu hiện bệnh và thông báo cho Hợp tác xã Lúa Vàng. Ngay sau đó, đơn vị cung ứng đã lên kiểm tra, chuyển 5 con bò ốm bị bệnh về.
Trao đổi với phóng viên, ông Hoàng Từ Điển, Phó Chủ tịch xã Quy Kỳ, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên thừa nhận, bò dự án cấp cho dân xong phát hiện bệnh lở mồm long móng. “Chúng tôi cũng đã làm việc với đơn vị cung cấp bò rồi, họ cam kết chịu trách nhiệm hoàn toàn về chi phí liên quan đến dịch bệnh mà con bò dự án gây ra. Tiền tiêu hủy, tiền người dân chăm sóc con bò, họ có hỗ trợ bằng cám...”, ông Điển cho biết.
Báo cáo của Ủy ban nhân dân huyện Định Hóa cho thấy, tính đến ngày 2/2/2018, tổng số gia súc bị mắc bệnh lở mồm long móng tại hai xã Quy Kỳ và Kim Phượng là 65 con. Xã Kim Phượng có 46 con bò, 6 con trâu bị bệnh (trong đó có 26 hộ thực hiện dự án). Xã Quy Kỳ có 13 con bò của 13 hộ thực hiện dự án bị bệnh. 10 con lợn bị lây bệnh, địa phương đã tiến hành tiêu hủy cả đàn là 30 con.
Bà Triệu Thị Nga, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên cho biết, huyện đã chỉ đạo các xã thực hiện tốt việc phòng chống dịch trên địa bàn và mời đơn vị cung ứng lên làm việc, thực hiện việc bồi thường cho dân có lợn bị tiêu hủy. Hiện tại, đơn vị cung ứng đã thực hiện việc bồi thường tiêu hủy lợn cho người dân. Trong thời gian tới, Hợp tác xã Lúa Vàng sẽ tiếp tục làm việc với xã và huyện về công tác cung ứng con giống và bệnh lở mồm long móng trên đàn bò dự án.
Đến nay, bệnh lở mồm long móng trên đàn gia súc tại các xã này đã cơ bản được khống chế. Người dân mong muốn các cấp chính quyền địa phương cần điều tra làm rõ việc cung ứng con giống không đảm bảo chất lượng của Hợp tác xã Lúa Vàng, công tác kiểm dịch và triển khai đền bù cho người dân bị thiệt hại…