Tại diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh nhấn mạnh: Trường đại học là thành tố quan trọng thúc đẩy phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp và hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia. Các trường đại học mạnh phải là các chủ thể nghiên cứu mạnh, là nguồn sản xuất tri thức và công nghệ cho xã hội, cung cấp ý tưởng sáng tạo cho các dự án khởi nghiệp, đóng góp cho sự gia tăng tài sản trí tuệ và năng lực trí tuệ của các doanh nghiệp.
Nguồn vốn con người, trí tuệ, công nghệ và đổi mới sáng tạo – nhân tố quan trọng để “bứt phá”
Diễn đàn đại học Việt Nam - Phần Lan với chủ đề “Vai trò của đại học trong hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo và thúc đẩy hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo trong các trường đại học” là hoạt động quan trọng trong chuỗi các sự kiện tại Diễn đàn “Thúc đẩy hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo trong các trường đại học” do Chương trình Đối tác đổi mới sáng tạo Việt Nam - Phần Lan giai đoạn II (IPP2) phối hợp với Đại sứ quán Phần Lan tổ chức từ ngày 20-22/9, tại Hà Nội, nhân dịp kỷ niệm 45 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Phần Lan.
Tại Diễn đàn, Đại sứ Phần Lan tại Việt Nam, Kari Kahiluoto nhấn mạnh: Đổi mới sáng tạo là lĩnh vực quan trọng trong quá trình hợp tác giữa Việt Nam và Phần Lan. IPP đóng góp vai trò quan trọng trong hợp tác của hai nước, thúc đẩy hình thành và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp trong trường đại học cũng như hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo quốc gia ở Việt Nam.
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh khẳng định: Những năm qua, Bộ Khoa học và Công nghệ luôn trân trọng vun đắp và phát triển mối quan hệ hợp tác giữa hai nước Việt Nam và Phần Lan trên lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Vì vậy, việc chia sẻ kinh nghiệm của các trường đại học Phần Lan và Việt Nam trong hoạt động nghiên cứu khoa học, thương mại hóa kết quả nghiên cứu, hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo trong các trường đại học là sự kiện rất có ý nghĩa, hướng tới kỷ niệm 45 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước Việt Nam và Phần Lan trong năm 2018”.
Bộ trưởng Chu Ngọc Anh nhấn mạnh: Trong xu thế hội nhập toàn cầu và làn sóng cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 tác động mạnh mẽ tới mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội, nguồn vốn con người, vốn trí tuệ cùng với công nghệ và đổi mới sáng tạo trở thành yếu tố đầu vào quan trọng giúp các quốc gia phát triển bứt phá.
Trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam giai đoạn đến năm 2020, phát triển nguồn nhân lực trình độ cao cùng với khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo được coi là một trong ba đột phá chiến lược. Bên cạnh việc đào tạo, vai trò của các trường đại học ngày càng trở nên quan trọng trong hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và hợp tác với khu vực doanh nghiệp để thương mại hóa, ứng dụng các kết quả khoa học và công nghệ. Trường đại học - thành tố quan trọng trong hệ sinh thái khởi nghiệp và hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia. Các trường đại học mạnh phải là các chủ thể nghiên cứu mạnh, là nguồn sản xuất tri thức và công nghệ cho xã hội, cung cấp ý tưởng sáng tạo cho các dự án khởi nghiệp, đóng góp cho sự gia tăng tài sản trí tuệ và năng lực trí tuệ của các doanh nghiệp.
Thời gian qua, Việt Nam quan tâm đến phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, đặc biệt chú trọng đến đào tạo, hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo trong các trường đại học và cơ sở giáo dục đào tạo của Việt Nam. Bộ Khoa học và Công nghệ đánh giá cao các nỗ lực của Chương trình IPP2, khởi động việc hợp tác với các trường đại học Việt Nam để thí điểm đưa nội dung đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp vào giảng dạy trong các trường đại học, đưa lãnh đạo các trường đại học Việt Nam sang học hỏi mô hình thành công của các trường đại học Phần Lan, hỗ trợ các dự án phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp trong các trường đại học Việt Nam”, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh nói.
Trong những năm qua, Việt Nam đã có những tiến bộ rất đáng khích lệ so với các quốc gia cùng mức thu nhập trung bình thấp. Chỉ số đổi mới sáng tạo Việt Nam liên tục tăng vượt bậc, dẫn đầu nhóm quốc gia có thu nhập trung bình thấp, năm 2017 tăng 12 bậc, năm 2018 tăng tiếp 2 bậc, xếp thứ 45/126 quốc gia. Tuy nhiên, nếu so sánh với các nước phát triển như Phần Lan, Việt Nam vẫn còn khoảng cách lớn và cần nhiều nỗ lực cũng như quyết tâm để thu hẹp cách biệt. Phần Lan là quốc gia ở tốp 10 quốc gia hàng đầu thế giới về các chỉ số đổi mới sáng tạo (GII) và cạnh tranh toàn cầu (GCI).
Đẩy mạnh hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo tại trường đại học
Tại Diễn đàn, nhiều đại biểu nhận định các trường đại học của Việt Nam mới chỉ chú trọng vào hoạt động đào tạo mà chưa có điều kiện tập trung cho nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, hỗ trợ khởi nghiệp và kết nối với doanh nghiệp. Để khắc phục “điểm yếu” tại các trường đại học, Bộ Khoa học và Công nghệ cho rằng thời gian tới cần tăng cường vai trò chủ thể của các trường đại học trong hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, có giải pháp khuyến khích kèm theo bắt buộc các trường đại học, đặc biệt là đại học công nghệ triển khai mạnh hơn chức năng nghiên cứu và kết nối với khu vực công nghiệp, doanh nghiệp”.
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh cho rằng: Cần khuyến khích các trường đại học, đặc biệt là các trường khối kỹ thuật và công nghệ, dành không gian thích đáng cho hoạt động ươm tạo công nghệ, trung tâm đổi mới sáng tạo, xưởng thiết kế chế tạo của sinh viên; hỗ trợ hoạt động khởi nghiệp sáng tạo của sinh viên năm cuối và cựu sinh viên thông qua các không gian sáng tạo chung hoặc các chương trình, dự án hỗ trợ khởi nghiệp. Thúc đẩy nghiên cứu khoa học và hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo thuận lợi trong khuôn viên các trường đại học là xu thế tất yếu mà các trường đại học Việt Nam phải đưa vào một trong các ưu tiên chiến lược cùng với sứ mệnh truyền thống là đào tạo. Từng bước để các trường đại học Việt Nam tiến tới mục tiêu không chỉ là cơ sở đào tạo nguồn nhân lực trình độ cao cho xã hội mà còn trở thành các trung tâm nghiên cứu xuất sắc, nơi đi đầu trong các hướng nghiên cứu mới tiên phong, nơi cung cấp các giải pháp công nghệ, kỹ thuật và quản lý có chất lượng cho khu vực doanh nghiệp; nơi ươm mầm cho các ý tưởng sáng tạo của thế hệ trẻ, các doanh nghiệp khởi nguồn, khởi nghiệp sáng tạo có tiềm năng tăng trưởng cao.
Bộ trưởng Chu Ngọc Anh nhấn mạnh: Bài học thành công của Phần Lan trong tăng trưởng dựa trên nhân tố đổi mới sáng tạo rất đáng để các quốc gia đi sau như Việt Nam tham khảo, học hỏi. Nhân dịp kỷ niệm 45 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Phần Lan, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh gửi lời cảm ơn tới Chính phủ Phần Lan, Bộ Ngoại giao Phần Lan, Đại sứ quán Phần Lan tại Hà Nội và mong muốn tiếp tục nhận được sự ủng hộ và hợp tác trong giai đoạn tới. Đặc biệt, thúc đẩy ký kết văn bản hợp tác song phương mới giữa hai nước trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, hỗ trợ Việt Nam trong xây dựng năng lực và đào tạo nguồn nhân lực, đẩy mạnh các dự án hợp tác nghiên cứu chung giữa các trường đại học, viện nghiên cứu hai nước, thúc đẩy hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo trong các trường đại học, phát triển bền vững hệ sinh thái đổi mới sáng tạo ở Việt Nam.
Ngày 22/9, Ban Quản lý Dự án IPP2 cùng đại diện các trường đại học Phần Lan và Việt Nam tới làm việc, khảo sát thực địa tại Trường Đại học Bách khoa Hà Nội và Học viện Nông nghiệp Việt Nam. Đây là một trong những trường đại học Việt Nam đi đầu trong hoạt động nghiên cứu và thương mại hóa kết quả nghiên cứu.