Hiện nay, tại đầu nguồn sông Sêrêpốk thuộc huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông, nạn khai thác cát trái phép đang diễn ra phức tạp, gây sạt lở, ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất của người dân địa phương.
Các tàu thuyền lớn nhỏ đang hút cát trên sông Sêrêpốk. |
Tại xã Quảng Phú, hàng ngày có hàng chục tàu, thuyền lớn, nhỏ đủ loại thay phiên nhau “rút ruột” lòng sông Sêrêpốk, đưa cát lên bờ để bán trực tiếp cho khách hàng hoặc vận chuyển tận nơi tại địa điểm cần tiêu thụ. Ngoài những bến cát được cấp giấy phép khai thác, có khá nhiều bến “cát chui” nhưng máy hút vẫn hoạt động với công suất lớn.
Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Phú, bà Lương Thị Kim Anh cho biết: “Hiện nay trên địa bàn xã quản lý có 2 bến cát đã được cấp giấy phép kinh doanh khai thác là doanh nghiệp tư nhân Xuân Bình và doanh nghiệp tư nhân Quỳnh Mai. Đến thời điểm này 2 doanh nghiệp luôn tuân thủ những điều đã cam kết khi thực hiện các kế hoạch khai thác, vận chuyển cát đi tiêu thụ”.
Tuy nhiên, thực tế tại xã Quảng Phú, ngoài hai bến cát đã được cấp giấy phép khai thác thì còn khoảng 5 bến cát không có giấy phép ngang nhiên “hút” cát cả ngày lẫn đêm. Những đối tượng khai thác cát lậu này đã sử dụng từ những máy hút nhỏ đến giàn khoan hiện đại có cường độ, công suất cao, có thể hút sâu và nhiều hơn. Việc khai thác cát ồ ạt không phép này gây ra không ít điểm sạt lở hai bên bờ sông và nguy cơ gây sạt lở nghiêm trọng khi mưa lũ xảy ra.
Theo quy định trong giấy phép khai thác cát, doanh nghiệp chỉ được khai thác đúng cự ly từ lòng hồ đến các bờ sông để tránh sạt lở, đảm bảo không gây ô nhiễm nguồn nước... Thế nhưng, một số chủ tàu khai thác cát lậu vẫn ngang nhiên hút cát không theo quy định.
Ông Đinh Hồng Phúc, Phó Giám đốc doanh nghiệp tư nhân Quỳnh Mai cho biết: “Doanh nghiệp đã được Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đắk Nông cấp giấy phép khai thác cát. Chúng tôi có chỉ tiêu khai thác cụ thể trong năm và được hướng dẫn, tập huấn về cách thức khai thác sao cho không gây sạt lở hai bên bờ sông. Còn các bến cát lậu xung quanh khai thác không đảm bảo khoảng cách từ khu vực được phép hút cát đến bờ sông vẫn không bị cơ quan chức năng xử lý”.
Việc khai thác cát trái phép không chỉ gây sạt lở đất sản xuất mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều tuyến đường. Nhiều tuyến đường đã bị biến dạng, xuống cấp do tần suất vận chuyển cát của các xe tải dày đặc.
Tình trạng khai thác cát trái phép hiện không chỉ diễn ra tại xã Quảng Phú, mà ở các xã Đắk Năng, Đức Xuyên, Nâm N’dir…, nhiều bến “cát chui” vẫn hoạt động ngày đêm.
Bài và ảnh: K’GỬIH