Sơ đồ cơ sở hạt nhân của Syria trước khi bị máy bay Israel không kích. Ảnh: haaretz.com |
Đêm 5 rạng sáng 6/9/2007, một cơ sở hạt nhân đang ở giai đoạn xây dựng cuối cùng tại khu vực Deir ez-Zor của Syria, cách thủ đô Damascus khoảng 480km về phía Đông Bắc, đã bị một tốp máy bay bất ngờ tấn công và phá hủy gần như hoàn toàn. Chính phủ Syria khi đó cáo buộc Israel là thủ phạm, song Tel Aviv luôn giữ im lặng.
Mức màn bí mật bao quanh vụ tấn công hơn 1 thập kỷ trước chính thức được kéo lên với tuyên bố ngày 21/3 của Quân đội Israel. Thông cáo nêu rõ cộng đồng tình báo, không quân và lục quân Israel đã phối hợp thực hiện chiến dịch có tên “Mở hộp” nói trên để hủy diệt cơ sở hạt nhân ở miền Đông Bắc Syria, qua đó loại bỏ “một thanh gươm đang kề trên cổ Israel” và là mối đe dọa đối với khu vực.
Bức ảnh giải mật được cho là một trong bốn tiêm kích cơ F-16I trước khi tấn công Syria. Ảnh: Reuters |
Theo trang mạng RT, vụ tấn công kéo dài khoảng 4 tiếng đồng hồ. Tám máy bay tiêm kích F-16I và F-15I xuất kích từ căn cứ ở miền Nam Israel lúc 10h30 tối 5/9/2007 và bay ở tầm thấp để tránh bị rađa phát hiện. Vào lúc 0 giờ 42 phút ngày 6/9, mỗi máy bay đã thả hai quả bom xuống mục tiêu. Vụ tấn công đã thành công và cơ sở hạt nhân Syria bị phá hủy tới mức không thể khôi phục được.
Trở lại thời điểm năm 2007, Israel và Chính quyền Tổng thống Mỹ Goerge W. Bush coi chương trình hạt nhân của Syria là mối đe dọa, dù Damacus chỉ có một lò phản ứng rất nhỏ phục vụ nghiên cứu. Tờ “Thời báo New York” khi đó dẫn lời giới chức Mỹ cho rằng vụ không kích của Israel vào lò phản ứng ở Syria là nhằm gửi một tín hiệu tới Iran.
Sơ đồ kế hoạch tấn công của Israel nhằm vào lò phản ứng hạt nhân Syria. Ảnh: haaretz.com |
Sau động thái bất ngờ nói trên, Quân đội Israel cũng đã cho công bố một loạt bức ảnh và hình video vừa được giải mật về thời điểm máy bay chiến đấu nước này phá hủy cơ sở Al-Kubar ở Syria.
Trong một tuyên bố, Tổng tham mưu trưởng Quân đội Israel Gadi Eizencot nói: "Thông điệp từ vụ tấn công lò phản ứng hạt nhân Syria năm 2007 là Nhà nước Israel sẽ không cho phép việc hình thành năng lực có thể đe dọa đến sự tồn vong của Israel. Đây là thông điệp của chúng tôi năm 2007 và vẫn là thông điệp của chúng tôi hiện nay, trong tương lai gần và tương lai xa".
Địa điểm Syria đặt lò phản ứng hạt nhân ở Đông Bắc nước này. Ảnh:haaretz.com |
Sự kiện Israel lần đầu tiên thừa nhận tấn công cơ sở hạt nhân của Syria năm 2007 diễn ra trong bối cảnh Thủ tướng nước này Benjamin Netanyahu thời gian qua liên tục kêu gọi Mỹ và cộng đồng quốc tế phải có hành động cứng rắn hơn đối với Iran, một đồng minh của Syria.
Ông Benjamin Netanyahu đã nhiều lần cảnh báo Israel sẽ không bao giờ chấp nhận việc Iran phát triển một vũ khí hạt nhân hoặc xây dựng các nhà máy chế tạo tên lửa tại Syria mà có thể gây nguy hiểm cho Israel. Tel Aviv cũng khẳng định sẽ ngăn chặn việc cung cấp vũ khí hiện đại cho Hezbollah, phong trào Hồi giáo dòng Shi’ite ở Lebanon được Tehran hậu thuẫn.