Trước đó, trong khi tiến hành hoạt động kiểm tra định kỳ tại các cơ sở nuôi nhốt gấu trên địa bàn thành phố Hải Phòng, cơ quan chức năng phát hiện một con gấu không gắn chíp quản lý tại hộ gia đình ông Đào Mạnh Hoài ở xã Cổ Am, huyện Vĩnh Bảo, thành phố Hải Phòng.
Ngay sau khi tiếp nhận thông tin về vụ việc, Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng đã quyết liệt chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Tài nguyên và Môi trường, các cơ quan, địa phương liên quan vào cuộc, kiểm tra rà soát và vận động chủ nuôi giao nộp gấu cho Nhà nước; xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật nếu chủ gấu cố tình vi phạm. Chính vì vậy, ngày 28/4, con gấu đã được chủ nuôi chuyển giao tới Cơ sở bảo tồn gấu tại Ninh Bình.
Hải Phòng là một trong nhiều địa phương trên cả nước đang nỗ lực chấm dứt hoàn toàn tình trạng nuôi nhốt gấu trên địa bàn thành phố. Trước đó, từ đầu năm 2021, Ủy ban nhân dân thành phố đã có văn bản chỉ đạo chung đến các sở, ban, ngành, cơ quan, đơn vị liên quan, yêu cầu các cơ quan tăng cường vận động các hộ nuôi nhốt gấu trên địa bàn tự nguyện chuyển giao gấu nuôi cho Nhà nước.
Bà Nguyễn Phương Dung, Phó Giám đốc Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên chia sẻ: “Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên hoan nghênh sự quyết tâm cao và những nỗ lực của chính quyền thành phố Hải Phòng nhằm chấm dứt hoàn toàn tình trạng nuôi nhốt gấu lấy mật. Việc xử lý nhanh chóng, quyết đoán của chính quyền thành phố Hải Phòng đối với các vi phạm liên quan tới gấu sẽ giúp thành phố sớm chấm dứt được tình trạng nuôi nhốt gấu trên địa bàn”.
Đến cuối tháng 3/2021, cả nước còn khoảng 370 con gấu bị nuôi nhốt lấy mật bất hợp pháp. Riêng thành phố Hà Nội đang là điểm nóng nhất về nuôi nhốt bất hợp pháp gấu với 161 con (tính đến ngày 28/4).
Theo Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên, hiện cả 2 loài gấu của Việt Nam là gấu ngựa (Ursus thibetanus) và gấu chó (Helarctos malayanus) đều được liệt kê trong Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, ban hành kèm theo Nghị định 160/2013/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 64/2019/NĐ-CP) cũng như được liệt kê trong Nhóm IB, loài động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm theo Danh mục ban hành kèm theo Nghị định 06/2019/NĐ-CP.
Các con gấu có nguồn gốc bất hợp pháp (từ trước năm 2005) chỉ được phép nuôi nhốt nếu “có hồ sơ quản lý và gắn chíp điện tử”. Hành vi “nuôi gấu không có hồ sơ quản lý và gắn chíp điện tử” là hành vi bị nghiêm cấm theo quy định của pháp luật. Theo Điều 244 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), người có hành vi nuôi, nhốt, vận chuyển trái phép gấu ngựa (tùy theo số lượng), có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức hình phạt lên đến 15 năm tù.
“Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên kêu gọi chính quyền các tỉnh, thành phố noi gương thành phố Hải Phòng và quyết liệt chỉ đạo Chi cục kiểm lâm thành phố và chính quyền các quận, huyện cương quyết đấu tranh với các vi phạm liên quan đến gấu nhằm sớm chấm dứt hoàn toàn nạn nuôi nhốt gấu lấy mật trên địa bàn các tỉnh, thành phố. Việc đăng ký, gắn chip cho các con gấu bất hợp pháp để nuôi nhốt lấy mật không những vi phạm các quy định hiện hành của Chính phủ, mà còn khiến cho tình trạng nuôi nhốt gấu trên địa bàn thành phố Hà Nội càng trở nên phức tạp và không thể chấm dứt hoàn toàn được như nhiều tỉnh, thành phố khác trên cả nước”, bà Dung nhấn mạnh.
"Hoạt động chuyển giao gấu tại Hải Phòng là một điểm sáng đáng khích lệ, đánh dấu bước tiến trong nỗ lực chấm dứt nuôi nhốt gấu tại Việt Nam. Hoạt động nuôi nhốt gấu lấy mật không chỉ tàn nhẫn và gây tổn thương cho gấu, mà còn ảnh hưởng đến hình ảnh của Việt Nam", bà Maya Pastakia, Giám đốc Chiến dịch của Tổ chức Bảo vệ Động vật thế giới cho biết.