Đại diện các đơn vị nợ đóng BHXH (bên trái) ký nhận quyết định công bố thanh tra của Thanh tra thành phố Hà Nội. Ảnh: HH
Năm 2021 và 9 tháng năm nay, qua thanh kiểm tra của BHXH Việt Nam, đã thu hồi hơn 4.383 tỷ đồng tiền chậm đóng BHXH, BHTN, BHYT; phát hiện hàng chục nghìn người lao động chưa tham gia, hoặc tham gia chưa đầy đủ, buộc DN phải đóng bổ sung.
Thời gian qua, BHXH đã phối hợp với cơ quan Thuế từ cấp trung ương tới địa phương. Thông qua dữ liệu thuế, BHXH đã rà soát về số DN, số lao động, các khoản chi cho người lao động để đối chiếu với dữ liệu tham gia BHXH, BHYT. Qua sự phối hợp này, ngành BHXH đã phát hiện nhiều trường hợp chưa đóng, đóng thiếu lao động, thiếu mức đóng BHXH, BHYT...
BHXH Việt Nam luôn chủ động phối hợp với các sở ngành địa phương để theo dõi hoạt động của DN. Một số trường hợp DN nợ BHXH, BHYT, BHTN, cơ quan BHXH phối hợp với cấp ngành liên quan để có giải pháp tạm dừng xuất cảnh với chủ DN người nước ngoài.
Tới hết năm 2021 số DN giải thể, phá sản, vắng chủ đang nợ BHXH, BHYT, BHTN trên 3.200 tỷ đồng. Cơ quan BHXH đã rà soát và xác định rõ hồ sơ của đa số người lao động bị nợ tiền BHXH, BHTN, BHYT, sẵn sàng chốt sổ BHXH để giải quyết quyền lợi. BHXH Việt Nam cũng đề xuất Bộ LĐ-TB&XH phương án, tạm thời chốt phần người lao động đã được đóng đầy đủ để giải quyết chế độ BHXH, hưu trí. Sau này, khi có giải pháp cho phần còn nợ sẽ thanh toán truy lĩnh bổ sung. Bộ LĐ-TB&XH đã cơ bản đồng ý với đề xuất trên. Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Xã hội của Quốc hội cũng đánh giá việc xác định được số lượng người lao động, số nợ BHXH, BHYT, BHTN như trên là nỗ lực rất lớn của ngành BHXH.
“Điều 216 Bộ luật Hình sự quy định về tội cố tình trốn đóng BHXH, đây là căn cứ để BHXH củng cố chứng cứ và chuyển hơn 300 hồ sơ sang cơ quan Công an. Khi cơ quan Công an mời DN lên làm việc một số đơn vị đã khắc phục số nợ nên không điều tra hoặc khởi tố nữa; một số hồ sơ còn lại chưa đủ yếu tố cấu thành tội hình sự nên cơ quan điều tra cũng trả lại. Vướng mắc hiện nay là xác định thế nào là hành vi cố tình trốn đóng BHXH, vì DN giải thích là chưa đóng, không phải trốn, cơ quan điều tra vào cuộc họ đã đóng đầy đủ”, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn cho biết.