Nhiều bất cập trong việc tái sử dụng tro xỉ của các nhà máy nhiệt điện than được nêu tại Hội nghị “Sản xuất vật liệu xây dựng từ tro xỉ” do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tổ chức ngày 20/6.
Theo đó, việc tiêu thụ tro xỉ của các nhà máy nhiệt điện than khu vực phía Bắc đã được thực hiện từ lâu và chủ yếu được tái sử dụng làm phụ gia cho bê tông, xi măng, vữa xây dựng, gạch không nung với thị trường tiêu thụ tro xỉ tương đối ổn định. Hầu hết các nhà máy đã ký hợp đồng với các đối tác để tiêu thụ phần lớn lượng tro xỉ như nhà máy Phả Lại và Ninh Bình.
Gạch không nung làm từ xỉ than của Công ty cổ phần Mãi Xanh (Tuy Phong, Bình Thuận) được dùng trong xây dựng. Ảnh: Nguyễn Thanh/TTXVN |
Tuy nhiên, nhà máy Nhiệt điện Quảng Ninh và Mông Dương 1 có khối lượng tro, xỉ chưa tiêu thụ còn nhiều.
Ở khu vực phía Nam, Trung tâm Nhiệt điện Duyên Hải và Vĩnh Tân mới đưa vào vận hành cũng đã làm việc với các đơn vị có khả năng tiêu thụ tro xỉ, tạo điều kiện để các đơn vị này tiến hành lấy mẫu thí nghiệm để đưa ra phương án tiêu thụ.
Theo PGS. TS. Trương Duy Nghĩa, Chủ tịch Hội Khoa học kĩ thuật nhiệt Việt Nam, tổng nhu cầu than cho sản xuất điện của cả nước đến năm 2020 là 63 triệu tấn, năm 2025 là 95,4 triệu tấn và năm 2030 là 128,4 triệu tấn, tương đương lượng tro thải ra là 15,09 triệu tấn năm 2020, 17 triệu tấn năm 2025 và 20,58 triệu tấn năm 2030.
Để đảm bảo các nhà máy nhiệt điện than hoạt động ổn định, cần khẩn trương tìm giải pháp để tiêu thụ lượng tro xỉ đang tiếp tục phát sinh và còn tồn tại các bãi thải xỉ hiện nay.
Các chuyên gia đã đưa ra những giải pháp để tái sử dụng tro xỉ như: Công nghệ sản xuất gạch ngói không nung từ tro xỉ thải; ứng dụng tro bay của các nhà máy nhiệt điện làm vật liệu xây dựng; phương pháp sản xuất cốt liệu xây dựng dùng cho san lấp từ tro bay…
Để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện cho các công ty sản xuất vật liệu xây dựng từ tro xỉ, nhà nước cần có các chính sách hỗ trợ về lãi suất, thuế thu nhập, thuế VAT, đồng thời giúp các doanh nghiệp tiếp cận các nguồn vốn hỗ trợ. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp đề xuất nên quy định các đơn vị xử lý tro thải của các nhà máy điện được hưởng một phần chi phí chôn lấp tro thay vì phải mua như hiện nay.
Để xử lý triệt để tro, xỉ thải của các nhà máy nhiệt điện than và tái sử dụng vào sản xuất vật liệu xây dựng, giảm ô nhiễm môi trường, trong thời gian tới, EVN cam kết tạo điều kiện tối đa cho các đối tác tiếp cận nghiên cứu phương án vận chuyển và tiêu thụ tro xỉ; phối hợp cùng các đối tác làm việc với cơ quan quản lý nhà nước, đề xuất ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn, hướng dẫn liên quan tới thu gom, vận chuyển và tái sử dụng tro xỉ.