Sự tăng trưởng về số lượng khách
Đánh giá kết quả đạt được trong Năm du lịch quốc gia 2017 Lào Cai - Tây Bắc, ông Đặng Xuân Phong, Chủ tịch UBND tỉnh Lao Cai, đơn vị đăng cai nhận định: Du lịch khu vực Tây Bắc đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ từ nhận thức đến hành động của các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân về vai trò của du lịch. Do vậy, khu vực Tây Bắc đã thu hút được các nhà đầu tư chiến lược vào lĩnh vực du lịch. Nhiều hộ gia đình đã thoát nghèo từ việc tham gia hoạt động du lịch. Việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, biến di sản thành sản phẩm du lịch nhận được sự quan tâm, hưởng ứng của cộng đồng dân cư...
Trong ảnh: Du khách quốc tế trải nghiệm không gian làng quê tại xã đảo Việt Hải. Ảnh: Lâm Khánh/TTXVN |
Trong Năm du lịch quốc gia 2017 Lào Cai – Tây Bắc, một số sản phẩm du lịch mới, đặc trưng của Lào Cai và khu vực Tây Bắc như: Du lịch chinh phục các đỉnh núi cao, du lịch sắc hoa Tây Bắc, khám phá cung đường ruộng bậc thang… đã đem đến những trải nghiệm mới, thú vị về văn hóa, cảnh sắc, vùng đất và con người vùng Tây Bắc. Kết thúc năm 2017, lượng khách và doanh thu du lịch của Lào Cai và các tỉnh Tây Bắc đã tăng trên 30% so với năm 2016, góp phần quan trọng phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương - phản ánh một cách đúng đắn theo tinh thần Nghị quyết số 08 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.
Không chỉ khu vực Tây Bắc, các điểm du lịch khác trong cả nước đều có sự tăng trưởng từ 15 đến 30%. Đặc biệt, du lịch biển khu vực miền Trung đã hoàn toàn hồi phục sau sự cố môi trường, lượng khách quay trở lại đã tương đương lúc trước khi xảy ra sự cố môi trường.
Ông Nguyễn Văn Tuấn, Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch cho biết: Năm 2017 với những dấu ấn chưa từng có trong lịch sử của ngành Du lịch. Đầu năm 2017, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 08-NQ/TƯ về phát triển Du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn; Quốc hội thông qua Luật Du lịch năm 2017 vào tháng 6/2017. Năm 2017, Du lịch Việt Nam thu hút khoảng 13 triệu lượt khách quốc tế, bình quân hơn 1 triệu lượt khách/tháng, tăng khoảng 30% so với 2016…Những dấu ấn này tạo nên tâm thế hào hứng cho ngành du lịch bước sang năm 2018.
Ông Vũ Thế Bình, Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam cho rằng, trong năm 2017, lượng khách tăng trưởng đều cho thấy hiệu quả chính sách của Đảng, Chính phủ quan tâm đến du lịch trong thời gian đã có những tác động rõ nét. Bên cạnh đó là hoạt động xúc tiến du lịch, quảng bá các năm trước đã bắt đầu phát huy tác dụng. Mặc dù du lịch Việt nhìn chung đã đạt được nhiều thành tựu nhưng vẫn còn nhiều vấn đề cần khắc phục để có thể đạt mục tiêu năm 2030, đóng góp 12% cho GDP. Trong đó chuyển đổi từ “lượng sang chất”.
Do đó, năm 2018, ngành du lịch sớm thực hiện tái cơ cấu nhằm khắc phục những điểm yếu của du lịch, đáp ứng yêu cầu phát triển trong tình hình mới. Trong đó, có 6 vấn đề cơ bản đặt ra trong tái cấu trúc ngành cần sớm được cải thiện gồm: Cơ cấu lại nguồn lực, vốn đầu tư phát triển du lịch; điều chỉnh phát triển sản phẩm du lịch; định hướng thị trường du lịch; cơ cấu lại doanh nghiệp du lịch; cơ cấu lại nguồn nhân lực du lịch; cơ cấu lại về tổ chức, quản lý ngành du lịch.
Tạo dựng sản phẩm đặc trưng
Để tiếp tục thu hút khách, Việt Nam sẽ điều chỉnh phát triển sản phẩm du lịch theo hướng tập trung dòng sản phẩm mới để tạo lợi thế cạnh tranh và giá trị khác biệt đi đôi với cơ cấu lại nguồn nhân lực du lịch. Hiện nay, nhân lực du lịch Việt Nam vừa thiếu vừa yếu, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao trên cả ba phương diện: quản lý nhà nước, quản trị doanh nghiệp và lao động nghề.
Theo TS Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung Ương, so với các quốc gia trong khu vực ASEAN, du lịch Việt có tăng trưởng trong vài năm gần đây, nhưng quy mô vẫn còn thấp so với quy mô của nền kinh tế. Trong giai đoạn trước mắt, ngành du lịch nên định hướng vừa phát triển theo chiều rộng, vừa phát triển theo chiều sâu theo hướng nâng cao chất lượng dịch vụ, chất lượng khách kết hợp hiệu quả sử dụng nguồn lực, cũng như năng suất lao động.
Ông Nguyễn Quốc Kỳ, Tổng Giám đốc Công ty Du lịch Vietravel cho rằng: Các địa phương xác định đúng thế mạnh, lợi thế cạnh tranh để thiết kế sản phẩm du lịch đặc thù phù hợp, đây là đầu ra trong chuỗi giá trị du lịch mang lại nguồn thu trực tiếp cho ngành. Sản phẩm phải mới, có nét đặc trưng riêng và có những phân khúc riêng hướng đến từng nhóm đối tượng khách khác nhau, trong đó tập trung hướng đến những đối tượng khách ở các thị trường có khả năng chi tiêu cao như châu Âu.
Hiện nay, thị trường khách quốc tế thiếu cân đối, chủ yếu là thị trường Đông Bắc Á (55%) và Đông Nam Á chiếm 16%, riêng khách Trung Quốc đã chiếm hơn 1/3 lượng khách quốc tế đến Việt Nam, trong khi đó những thị trường xa, chi tiêu cao chiếm tỷ trọng thấp. Do đó, du lịch Việt Nam phải có sản phẩm du lịch có khả năng tái cơ cấu lại tỷ trọng cơ cấu trong thị trường khách theo hướng tăng dần tỷ trọng khách các thị trường xa, chi tiêu cao để giảm rủi ro của việc quá phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc…
Còn ông Lương Hoài Nam, thành viên Hội đồng Tư vấn du lịch Việt Nam cho rằng: Để tiếp tục thu hút khách du lịch lịch, nhất là khách có khả năng chi tiêu cao nhất thiết phải cải thiện chính sách visa bao gồm mở rộng diện miễn visa du lịch, visa qua mạng (online), đơn giản hóa thủ tục xin, duyệt cấp visa tại cả khẩu…
Theo ông Vũ Thế Bình, việc thay đổi sản phẩm du lịch sẽ đến từ các doanh nghiệp lớn. Tuy nhiên, hiện hơn 90% doanh nghiệp du lịch Việt Nam là vừa và nhỏ. Chỉ 10 doanh nghiệp lữ hành hàng đầu đã đón 10% tổng lượng khách; các khách sạn 5 sao phục vụ hơn 20% tổng số nhu cầu buồng phòng... Tuy nhiên, các doanh nghiệp lớn chưa hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp du lịch cùng phát triển vững mạnh. Thực tế thời gian minh chứng, những nhà đầu tư lớn đã tạo sự thay đổi nhiều diện mạo tại các điểm du lịch tại Phú Quốc, Khánh Hòa… Việc tạo sản phẩm du lịch đặc trưng gắn với đề án tái cơ cấu ngành du lịch theo hướng hình thành những sản phẩm du lịch quốc gia gắn với khu du lịch trọng điểm, từ đó có kế hoạch đầu tư dài hạn, bài bản.
Tại cuộc họp tổng kết Ban Chỉ đạo Nhà nước về du lịch, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Trưởng Ban Chỉ đạo cho rằng: Để tiếp tục giữ được đà tăng trưởng như hiện nay, thời gian tới, du lịch Việt Nam phải hoàn thiện từ sản phẩm du lịch, cơ sở lưu trú, nhân lực du lịch, bảo tàng, công viên chuyên đề… Tới đây, ngành du lịch cần tiếp tục bổ sung các chiến lược, quy hoạch phù hợp, nhất là phải thực hiện cho được Đề án cơ cấu lại ngành du lịch đáp ứng yêu cầu phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.
Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, ngành du lịch phải phát triển để xứng tầm, trở thành ngành mũi nhọn. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cần xác định một số nhiệm vụ để tiếp tục phát triển du lịch với những trọng tâm cụ thể nhằm nâng cao hình ảnh du lịch Việt Nam là điểm đến an toàn, thân thiện. Phát triển du lịch phải gắn với phát triển văn hóa, xây dựng đời sống văn hóa mới phải có giải pháp để đẩy mạnh môi trường du lịch. Ngành du lịch giải quyết căn bản từng vấn đề như quảng bá du lịch, giao thông, thủ tục xuất nhập cảnh, quản lý điểm đến, bảo đảm môi trường du lịch an toàn, vệ sinh thực phẩm.