Phó thủ lĩnh Hamas Saleh al-Arouri thiệt mạng trong một vụ nổ ở vùng ngoại ô phía Nam Beirut. Ảnh: AP
Theo hãng tin AP, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã cảnh báo tiêu diệt nhân vật này ngay cả trước khi Hamas thực hiện cuộc tấn công bất ngờ vào miền Nam Israel vào ngày 7/10.
Israel cáo buộc al-Arouri (57 tuổi) đứng đằng sau các cuộc tấn công nhằm vào lực lượng Israel ở Bờ Tây. Vào năm 2015, Bộ Tài chính Mỹ đã liệt al-Arouri vào danh sách Khủng bố toàn cầu đặc biệt và treo giải 5 triệu USD cho bất kỳ ai cung cấp thông tin về al-Arouri.
Saleh Al-Arouri là ai?
Phó thủ lĩnh quân sự của Hamas sinh năm 1966 tại làng Aroura thuộc quận Ramallah, Bờ Tây. Ông là một trong những người đi đầu thành lập Lữ đoàn Al-Qassam, cánh vũ trang của Hamas ở Bờ Tây và được coi là người chịu trách nhiệm nguồn trang bị vũ khí cho nhóm.
Theo Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Châu Âu (ECFR), al-Arouri là thành viên của Hamas từ năm 1987. Al-Arouri bắt đầu thành lập và tổ chức bộ máy quân sự cho Hamas ở Bờ Tây vào năm 1991-1992, góp phần cho sự ra đời của Lữ đoàn Al-Qassam ở Bờ Tây vào năm 1992. ECFR cho biết thêm al-Arouri là thành viên của Bộ Chính trị Hamas từ năm 2010 và được bầu làm phó thủ lĩnh vào năm 2017.
Al-Arouri nằm trong phái đoàn Hamas tham gia đàm phán thả người lính Israel Gilad Shalit để đổi lấy 1.027 tù nhân Palestine bị giam trong các nhà tù của Israel vào năm 2011.
Theo ECHR, al-Arouri đã bị Israel giam giữ nhiều lần, trong thời gian dài từ 1985-1992 đến 1992-2007. Năm 2010, al-Arouri bị Israel trục xuất sang Syria. Tuy nhiên, đến năm 2011, sau khi Hamas bất đồng với Tổng thống Bashar Assad và đứng về phía phe đối lập trong cuộc nội chiến ở Syria, al-Arouri buộc phải rời khỏi Damascus. Phó thủ lĩnh Hamas chuyển đến Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng phải rời đi vào năm 2018 cùng các quan chức khác của lực lượng Hamas sau khi Ankara cải thiện quan hệ với Israel và Qatar vào thời điểm đó.
Chạy sang Beirut (Liban), al-Arouri ít xuất hiện trước công chúng nhưng đã giúp kéo Hamas đến gần Hezbollah hơn. Hamas được cho là tăng cường hiện diện chính trị và quân sự ở Liban dưới sự kiểm soát cẩn trọng của Hezbollah.
Al-Arouri cũng trở thành nhân vật chủ chốt trong quá trình hòa giải giữa Hamas với Tổng thống Syria Assad. Ông từng tự hào tuyên bố mình là một phần của “Trục kháng chiến”, tập hợp các đồng minh khu vực bao gồm Hezbollah và Syria.
Vào đầu tháng 9, al-Arouri tổ chức một cuộc gặp với thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah với sự tham dự của Ziad Nakhaleh, thủ lĩnh của nhóm Thhán chiến Hồi giáo Palestine. Tại cuộc họp, các thủ lĩnh thảo luận về tình hình ở các vùng lãnh thổ của Palestine. Một cuộc họp tương tự đã được triệu tập sau khi cuộc chiến Israel-Hamas nổ ra vào tháng 10.
Cũng trong tháng 10, quân đội Israel đã phá hủy ngôi nhà của al-Arouri ở Bờ Tây. Vào thời điểm đó, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cho biết các đơn vị đã tiến hành các hoạt động nhằm phá hủy nơi ở của Al-Arouri.
Nguy cơ xung đột lan sang Liban
Hiện trường vụ nổ tại tòa nhà chung cư ở ngoại ô Beirut ngày 2/1. Ảnh: AP
Trong cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào một tòa nhà chung cư ở giữa vùng ngoại ô phía Nam Beirut, al-Arouri đã thiệt mạng cùng 6 thành viên khác của Hamas, trong đó có 2 chỉ huy quân sự. Một quan chức an ninh Liban giấu tên miêu tả vụ nổ làm rung chuyển khu vực xung quanh, làm vỡ cửa sổ các tòa nhà lân cận và gây hỏa hoạn trên đường phố ở quận Musharafieh. Người dân trong khu vực đổ xô ra đường xung quanh tòa nhà mục tiêu, đào bới đống đổ nát và kính vỡ để tìm kiếm những người sống sót.
Một phóng viên ảnh của hãng tin AP tại hiện trường miêu tả đã nhìn thấy ít nhất hai thi thể và các bộ phận cơ thể khác nằm rải rác trên đường phố. Các thành viên lực lượng Hezbollah buộc phải bắn chỉ thiên để giải tán đám đông tụ tập quanh tòa nhà.
Hãng thông tấn quốc gia Liban cho rằng Israel đứng sau vụ tấn công này. Cho đến hiện tại, Israel đã phủ nhận trách nhiệm về vụ tấn công. Ông Mark Regev, cố vấn cấp cao của Thủ tướng Benjamin Israel Netanyahi cho biết nước này không bình luận về các sự kiện xảy ra ngày 2/1 tại Beirut. Giới truyền thông Israel dẫn lời các quan chức cấp cao khẳng định Israel đã được đặt trong tình trạng báo động cao, trước khả năng sẽ bị tấn công trả đũa.
Nếu Israel đứng sau vụ sát hại phó thủ lĩnh Hamas vào ngày 2/1 thì đây sẽ là cuộc tấn công đầu tiên của nước này vào Beirut kể từ cuộc chiến kéo dài 34 ngày giữa Israel và Hezbollah vào mùa hè năm 2006.
Sự việc có thể đánh dấu bước leo thang lớn trong cuộc xung đột ở Liban. Sau những lời đe dọa trước đó của Thủ tướng Netanyahu đối với al-Arouri, thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah cảnh báo Israel không nên nhắm mục tiêu vào bất kỳ quan chức Liban, Palestine, Syria hoặc Iran nào ở Liban vì điều đó sẽ dẫn đến sự đáp trả gay gắt của nhóm này.
Trong một tuyên bố mới nhất, Hezbollah khẳng định việc nhắm mục tiêu vào al-Arouri ở trung tâm vùng ngoại ô phía Nam Beirut đã hình thành một cuộc tấn công nghiêm trọng vào chính Liban, người dân, an ninh, chủ quyền và sự phản kháng của nước này.
Thủ lĩnh Nasrallah dự kiến có bài phát biểu vào ngày 3/1, kỷ niệm ngày tướng Iran Qassem Soleimani bị sát hại trong một cuộc không kích của Mỹ.