Các bị cáo tại phiên toà trong ngày đầu tiên xét xử. Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN
Bị cáo Vũ Hồng Nam (cựu Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản) khai, khi có kế hoạch triển khai các chuyến bay giải cứu, rất nhiều doanh nghiệp muốn hợp tác cùng thực hiện với Đại sứ quán, tuy nhiên bị cáo Nam chỉ hợp tác duy nhất với bị cáo Lê Văn Nghĩa (Giám đốc Công ty Nhật Minh). Bị cáo Nam giải thích là do bị cáo Nghĩa có khách sạn ở Khánh Hòa mở cửa để đón khách du lịch, phù hợp với việc tổ chức cách ly công dân sau khi về nước, nên bị cáo Nam đồng ý phối hợp với bị cáo Nghĩa tổ chức các “chuyến bay giải cứu”.
Sau đó, bị cáo Vũ Hồng Nam đã ký các Công điện gửi về UBND tỉnh Khánh Hòa, Thanh Hóa, Thái Nguyên xin cách ly cho công dân và gửi Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch COVID-19, Bộ Y tế, Cục Lãnh sự... để xin phê duyệt chuyến bay do Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản tổ chức.
Từ tháng 11/2020 đến cuối tháng 9/2021, Vũ Hồng Nam đã xin phê duyệt được 6 chuyến bay combo, đưa khoảng 1.490 công dân từ Nhật Bản về nước, giao cho Công ty Nhật Minh của Lê Văn Nghĩa tổ chức thực hiện (5 chuyến do Đại sứ quán cung cấp danh sách, 1 chuyến do Công ty Nhật Minh tự bán vé). Qua các chuyến bay này, Công ty Nhật Minh có lợi nhuận 18 tỷ đồng và đã đưa cho Vũ Hồng Nam tổng số hơn 1,8 tỷ đồng.
Khai tại tòa, bị cáo Nam cho rằng số tiền hơn 1,8 tỷ đồng này do bị cáo Nghĩa đưa với danh nghĩa tặng quà cảm ơn. Khi bị cáo Nam mở quà ra thì mới biết là tiền, bị cáo Nam gọi cho bị cáo Nghĩa để trả lại tiền, tuy nhiên không kiên quyết trả lại và thừa nhận đó là sai lầm của bị cáo.
Bị cáo Nam cho rằng khi tổ chức các chuyến bay giải cứu này là nhằm mục đích vì công dân, thực hiện công tác bảo hộ công dân và không vì mục tiêu vụ lợi. Trên thực tế, những chuyến bay này được tính toán nhằm giảm giá thành cho công dân và được người dân rất hài lòng.
Ban đầu, bị cáo Nam nghĩ số tiền bị cáo Nghĩa đưa là quà cảm ơn nên đã nhận số tiền này và không nghĩ đó là hành vi vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, đến nay bị cáo Nam nhận thức theo quy định pháp luật thì không được nhận số tiền này, bị cáo ý thức được sai lầm và đã hoàn trả lại số tiền này. Bị cáo thừa nhận nội dung cáo trạng truy tố là chính xác và chấp nhận tội danh “nhận hối lộ” mà Viện Kiểm sát đã truy tố đối với bị cáo.
Tương tự bị cáo Vũ Hồng Nam, bị cáo Đỗ Hoàng Tùng (cựu Phó Cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao) đánh giá các chuyến bay do các doanh nghiệp tổ chức đã hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo hộ công dân. Với hiệu quả công việc này, bị cáo Tùng chỉ nghĩ đơn giản số tiền mà các doanh nghiệp đưa là quà cảm ơn và đã nhận số tiền đó. Bị cáo Tùng tự hiểu việc cảm ơn này của các doanh nghiệp là có ý nhờ bị cáo tiếp tục tạo điều kiện cho các chuyến bay tiếp theo.
Quá trình điều tra, truy tố, xét xử, bị cáo Tùng đã nhận thức rõ, sâu sắc lỗi lầm của mình, theo quy định của Luật phòng, chống tham nhũng là không được phép nhận số tiền này và mong muốn khắc phục hậu quả do hành vi của mình gây ra.
Cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng khai khi tiếp xúc với các doanh nghiệp nộp hồ sơ xin cấp phép các chuyến bay giải cứu đều tạo điều kiện hỗ trợ họ tối đa, không yêu cầu hay đòi hỏi các doanh nghiệp này phải nộp tiền. Số tiền mà bị cáo Dũng đã nhận của các doanh nghiệp là do bị cáo xác định đó là khoản tiền cảm ơn mà không nghĩ đó là hành vi vi phạm pháp luật. Bị cáo Tô Anh Dũng xin thành khẩn nhận lỗi, ăn năn hối lỗi, thừa nhận nội dung và tội danh “nhận hối lộ” mà cáo trạng truy tố bị cáo là đúng. Trước khi vụ án được đưa ra xét xử, bị cáo Dũng và gia đình đã nộp gần 17 tỷ đồng để khắc phục hậu quả. Hiện bị cáo đang tác động gia đình để nộp nốt số tiền hưởng lợi bất chính còn lại. Bị cáo Dũng mong được Hội đồng xét xử xem xét cho bị cáo được hưởng sự khoan hồng của pháp luật.
Bị cáo Chử Xuân Dũng (cựu Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội) thừa nhận sai phạm của mình và toàn bộ nội dung cáo trạng của Viện Kiểm sát Tối cao đã truy tố đối với bị cáo là đúng. Bị cáo Dũng bày tỏ sự tiếc nuối về những sai phạm của mình, nhất là trong giai đoạn cao điểm phòng, chống dịch. Bị cáo Dũng đã nộp lại toàn bộ số tiền nhận hối lộ và mong được Hội đồng xét xử xem xét cho bị cáo.
Sáng 13/7, phiên tòa tiếp tục với phần xét hỏi các bị cáo.