Tổng thống Mỹ Joe Biden. Ảnh: CNBC
Tổng thống Mỹ đưa ra tuyên bố trên sau khi một báo cáo tình báo Mỹ cho biết một số nhà nghiên cứu tại Viện Virus học Vũ Hán ở Trung Quốc đã ốm vào tháng 11/2019 và phải nhập viện, tức là thời điểm virus SARS-CoV-2 chưa bùng phát ở thành phố này.
Thông tin mới này đã làm bùng lên tranh cãi về nguồn gốc của virus chết người gây ra đại dịch viêm đường hô hấp cấp (COVID-19).
Nhà lãnh đạo Mỹ thừa nhận cộng đồng tình báo Mỹ cũng bị chia rẽ trước câu hỏi nguồn gốc của đại dịch COVID-19 là từ đâu, liệu virus SARS-CoV-2 đã lây nhiễm từ một động vật sang người hay là một tai nạn phòng thí nghiệm.
Tổng thống Biden chỉ đạo cần phải có một đánh giá tình báo chính xác hơn về điều ông miêu tả là “hai kịch bản có vẻ cân bằng về nguồn gốc của đại dịch COVID-19”. Theo ông chủ Nhà Trắng, “tới nay, cộng đồng tình báo Mỹ đã nhất trí về hai kịch bản tiềm năng này, song chưa đi đến kết luận dứt khoát” về câu hỏi nguồn gốc đại dịch.
Ông Biden nhấn mạnh: “Tôi đã đề nghị cộng đồng tình báo tăng cường nỗ lực để thu thập, phân tích thông tin và gửi báo cáo cho tôi trong vòng 90 ngày”.
Cùng ngày, các quan chức Nhà Trắng cho rằng Trung Quốc không “hoàn toàn minh bạch” trong một cuộc điều tra toàn cầu về nguồn gốc của bệnh viêm đường hô hấp cấp COVID-19 và một cuộc điều tra toàn diện là cần thiết để xác định xem virus SARS-CoV-2 gây ra dịch bệnh này nảy sinh từ tự nhiên hay phòng thí nghiệm.
Phát biểu trước các phóng viên, Cố vấn cấp cao về dịch COVID-19 của Nhà Trắng Andy Slavitt nói: “Chúng ta cần một tiến trình hoàn toàn minh bạch từ Trung Quốc, chúng tôi cần Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hỗ trợ trong vấn đề này”.
Trung Quốc, nơi khởi phát đại dịch COVID-19, tới nay cương quyết bác bỏ giả thuyết virus SARS-CoV-2 rò rỉ từ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán, khẳng định việc điều tra cần phải khép lại.
Sau phát biểu trên của ông Biden, Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ cùng ngày tuyên bố việc chính trị hóa nguồn gốc của COVID-19 sẽ gây trở ngại cho việc điều tra về dịch bệnh này. Trên trang web chính thức, người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ nhấn mạnh Bắc Kinh ủng hộ "một nghiên cứu toàn diện về tất cả những trường hợp sớm mắc COVID-19 trên thế giới và điều tra kỹ lưỡng vào một số căn cứ bí mật cùng các phòng thí nghiệm sinh học trên toàn thế giới".
Viện Virus học Vũ Hán tại tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. Ảnh: WSJ
Ngày 30/3, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã công bố tài liệu đầy đủ về báo cáo của nhóm chuyên gia quốc tế sau chuyến thăm thành phố Vũ Hán để xác định nguồn gốc của virus SARS-CoV-2. Theo báo cáo này, giả thuyết virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm là không chắc chắn.
Báo cáo cho rằng dịch COVID-19 rất có thể được lây truyền từ dơi sang người thông qua một loài động vật trung gian khác. Các chuyên gia cũng kết luận dường như "không có ổ dịch bất thường nào" trong các trường hợp viêm phổi trong những tuần và tháng trước khi dịch bệnh bùng phát.
Sau khi WHO công bố báo cáo, Mỹ và 13 nước đồng minh (trong đó có Anh, Nhật Bản và Australia), đã ra tuyên bố chung phản bác báo cáo của WHO về nguồn gốc đại dịch COVID-19 thiếu dữ liệu và mẫu cần thiết. Trong tuyên bố chung, Mỹ và các nước kêu gọi đánh giá độc lập, minh bạch toàn diện về báo cáo.
Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cũng cho biết Tổng thống Joe Biden cho rằng người Mỹ xứng đáng được biết thông tin rõ ràng hơn về nguồn gốc đại dịch COVID-19. “Tổng thống Mỹ cho rằng người dân Mỹ, cộng đồng toàn cầu, chuyên gia y tế, bác sĩ, tất cả những ai đang cứu mạng người, những gia đình đã mất người thân, tất cả đều xứng đáng biết thông tin minh bạch hơn”, bà Psaki nói và kêu gọi Trung Quốc cần cung cấp thêm dữ liệu và câu trả lời cho cộng đồng toàn cầu
Theo Nhà Trắng, báo cáo của WHO không giúp mọi người hiểu rõ hơn chút nào về nguồn gốc đại dịch so với trước đây. Báo cáo cũng không có hướng dẫn hay biện pháp để phòng trách kịch bản tương tự xảy ra trong tương lai.