Với nhiều mô hình, sáng kiến hay trong công tác được người dân ghi nhận và đánh giá cao, năm 2016 tiếp tục là một năm ghi đậm dấu ấn “hướng về cơ sở” của ngành Tư pháp.
Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ đến tận nhà trao Giấy khai sinh, thẻ bảo hiểm y tế, hộ khẩu cho trẻ. Ảnh: Trần Lê Lâm/TTXVN |
Với chủ trương rút ngắn thời gian, đơn giản hoá thủ tục hành chính, công tác hộ tịch trong năm 2016 đã có nhiều chuyển biến rõ nét. Đáng chú ý là việc triển khai thí điểm giai đoạn 1 phân hệ phần mềm đăng ký khai sinh tại các thành phố: Hà Nội, Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng và huyện Quế Phong (tỉnh Nghệ An).
Sau khi sơ kết thí điểm giai đoạn 1, đã tiếp tục triển khai thí điểm giai đoạn 2, mở rộng địa bàn áp dụng phần mềm tại 7 tỉnh (An Giang, Hà Nam, Hà Tĩnh, Quảng Ninh, Sóc Trăng, Vĩnh Long, Đồng Tháp) đồng thời triển khai thí điểm phần mềm đăng ký hộ tịch (phiên bản đầy đủ) TP Hồ Chí Minh, An Giang và Sóc Trăng. Theo thống kê mới nhất, hệ thống đã thực hiện đăng ký khai sinh và cấp số định danh cá nhân cho khoảng 278.000 trường hợp.
Ở các địa phương, nhiều sáng kiến mới đã được áp dụng, tạo thuận lợi cho người dân. Đáng chú ý là Sở Tư pháp TP Đà Nẵng đã tham mưu UBND thành phố ban hành và thực hiện Đề án triển khai thí điểm thực hiện trao giấy khai sinh, bảo hiểm y tế (BHYT), hộ khẩu tại gia đình, nhận được sự ủng hộ của người dân.
Theo đó, bắt đầu từ ngày 1/9/2016, UBND TP Đà Nẵng sẽ thí điểm trao giấy khai sinh, hộ khẩu và thẻ BHYT cho những trường hợp như thuộc diện hộ nghèo, gia đình dân tộc thiểu số, hộ chính sách, trường hợp yếu tố nước ngoài, trường hợp người mẹ đơn thân. Mỗi công dân mới chào đời khi làm thủ tục đăng ký khai sinh tại UBND xã, phường hay quận, huyện sẽ được cán bộ đến tận nhà trao giấy tờ và một bó hoa chúc mừng ngay tại nhà.
Thời gian trao giấy khai sinh, hộ khẩu, thẻ BHYT tại gia đình trẻ em được tổ chức thực hiện trong thời gian không quá 1 ngày làm việc kể từ ngày nhận kết quả giải quyết thủ tục hành chính đăng ký khai sinh, thường trú, thẻ BHYT. Việc thí điểm sẽ đến hết năm 2017.
Khởi động Đề án này, ngày 3/10/2016, đích thân Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ đã đến tận nhà trao giấy khai sinh, thẻ bảo hiểm y tế và hộ khẩu cho các trẻ sơ sinh trên địa bàn thành phố. Ngoài ra, các gia đình còn được nhận sổ tiết kiệm trị giá 1 triệu đồng/hộ và thiệp chúc mừng của Chủ tịch UBND thành phố, Chủ tịch UBND xã, phường nơi có trẻ khai sinh.
Đột phá trong giải quyết thủ tục hành chính
Công tác kiểm soát thủ tục hành chính năm 2016 được coi là nhiệm vụ trọng tâm của các cơ quan, các cấp chính quyền. Trên cơ sở đề xuất của Bộ Tư pháp, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 45/2016/QĐ-TTg ngày 19/10/2016 về tiếp nhận hồ sơ, trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính qua dịch vụ bưu chính công ích.
Quyết định này là cơ sở pháp lý quan trọng để tiếp tục thực hiện cải cách thủ tục hành chính, phục vụ nhân dân. Theo đó, khi thực hiện thủ tục hành chính qua dịch vụ bưu chính công ích, tổ chức, cá nhân có thể lựa chọn một trong các hình thức gửi hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính; nhận kết quả giải quyết thủ tục hành chính; gửi hồ sơ và nhận kết quả giải quyết thủ tục hành chính.
Đây là một sáng kiến cải cách, một bước đột phá nhằm tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp thông qua việc sử dụng dịch vụ bưu chính công ích để gửi hồ sơ, nhận kết quả giải quyết thủ tục hành chính, thay thế một phần quan trọng cho phương thức truyền thống trước đây là tổ chức, công dân trực tiếp mang hồ sơ, tài liệu, giấy tờ đến cơ quan hành chính nhà nước để nộp và chờ nhận kết quả ngay tại cơ quan đó.
Cách làm này giúp tiết kiệm thời gian, công sức của người dân, nhất là những người ở vùng sâu, vùng xa, vùng địa bàn cách trở; giúp tiết kiệm chi phí cho toàn xã hội, tạo thuận lợi cho tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện thủ tục hành chính mà vẫn bảo đảm an ninh an toàn đối với hồ sơ, giấy tờ liên quan đến tổ chức, công dân.
Đồng thời, việc giao dịch qua dịch vụ bưu chính công ích sẽ góp phần giảm áp lực đối với các bộ phận tiếp nhận và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính; giảm cơ hội phát sinh nhũng nhiễu, tiêu cực của công chức trong quá trình giải quyết thủ tục hành chính; nâng cao hơn nữa chất lượng cải cách hành chính công trong giai đoạn mới của đất nước.
Tiết kiệm tối đa chi phí cho doanh nghiệp
Trong công tác thẩm định văn bản quy phạm pháp luật năm 2016, Bộ Tư pháp đã nỗ lực góp phần thực hiện tốt chủ trương Chính phủ kiến tạo, lấy doanh nghiệp là đối tượng phục vụ, đảm bảo việc xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện quy định của pháp luật phải tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Đặc biệt, quá trình thẩm định chùm 50 nghị định về điều kiện đầu tư kinh doanh, bên cạnh việc xem xét sự phù hợp, tính cần thiết của các quy định cụ thể về điều kiện đầu tư kinh doanh trong các dự thảo nghị định; khả năng thay thế các điều kiện đó bằng một số quy định, điều kiện ít hạn chế hơn quyền tự do đầu tư kinh doanh, Bộ Tư pháp còn yêu cầu cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát lại nhiều thủ tục hành chính trong từng dự thảo nghị định, nhằm cắt giảm các thủ tục, giấy phép, qua đó tạo thuận lợi cho khởi nghiệp, cho môi trường đầu tư kinh doanh, giúp tiết kiệm tối đa chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp.
Bộ Tư pháp cũng đã phối hợp cùng Văn phòng Chính phủ tích cực, chủ động đôn đốc các bộ, ngành quyết tâm giảm nợ đọng nhiều; có báo cáo trình Chính phủ về tình hình xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết tại các phiên họp thường kỳ. Vì thế, lần đầu tiên không còn nợ đọng văn bản quy định chi tiết thuộc thẩm quyền ban hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, hiện thực hóa trọng tâm gỡ bỏ rào cản, hoàn thiện thể chế để giải phóng các nguồn lực phát triển đất nước.