Mặc dù có sự “đổ bộ” của những loại bánh trung thu "đa sắc màu" về loại nhân, kiểu dáng, mẫu hộp... thậm chí là đa quốc gia, nhưng năm nay, bánh trung thu truyền thống vẫn rất được ưa chuộng.
Nhiều bà nội trợ nhiệt tình tham gia lớp học làm bánh trung thu. Ảnh: Lê Phú |
Có những "tiêu chí" riêng về bánh trung thu truyền thống. Bánh trung thu truyền thống vốn có hình tròn. Người xưa giải thích rằng, đó là biểu tượng của sự đoàn viên, của khát vọng về hạnh phúc.
Bánh nướng có vỏ bánh là bột mì trộn với chút dầu ăn và nước đường. Nước đường chuẩn sẽ giúp cho vỏ bánh có màu đẹp, lại ngon và dễ ăn. "Chuẩn" nhất phải là đường mạch nha để bánh có màu hổ phách và có thể để được càng lâu càng tốt. Nhân bánh nướng truyền thống phải là nhân thập cẩm, có chút lá chanh thái chỉ, thịt mỡ, mứt, hạt dưa, lạp sườn. Sau khi nặn bánh, ép khuôn, bánh được cho vào lò nướng. Quy trình nướng chia làm hai giai đoạn, trong đó khoảng 2/3 thời gian nướng là giai đoạn đầu tiên. Sau đó bánh được dỡ ra, làm nguội, phết lòng đỏ trứng gà lên rồi cho vào nướng tiếp 1/3 thời gian còn lại.
Còn với bánh dẻo thì vỏ được làm bằng gạo nếp rang xay mịn, nước đường kính trắng đun sôi để nguội, nước hoa bưởi. Vỏ bánh có vai trò rất quan trọng, nên cũng rất khó làm. Theo một số nghệ nhân, Hà Nội chỉ có một nhà ở phố Chợ Gạo là làm bột chuẩn, nhà nào làm bánh dẻo cũng tới đây mua. Còn với nhân bánh, phải làm từ các thực phẩm, nguyên liệu đã chín. Bánh nặn xong được ép khuôn và có thể sử dụng ngay, không cần cho vào lò nướng.
Có thể kể đến những thương hiệu trong làng bánh trung thu truyền thống Hà Nội. Đó là Bảo Phương (Thụy Khuê), Bà Dần (Hàng Bè) hay Ninh Hương (Hàng Điếu). Khách hàng muốn mua bánh Bảo Phương đã phải xếp hàng cả tháng nay rồi. Thậm chí tới thời điểm này, bánh được bán theo "định mức": mỗi người 2 hộp, không hơn. Nhân viên bán hàng bảo, bán thế để phần cho người khác. Còn ở Ninh Hương những ngày cao điểm cửa hàng bán tới vài chục khay... Đó là những minh chứng quá rõ cho việc bánh trung thu truyền thống luôn giữ được vị trí "không thể thay đổi" trong lòng người tiêu dùng.
Bên cạnh việc tìm mua bánh trung thu truyền thống, nhiều năm trở lại đây, chị em phụ nữ còn chọn cách tự tay làm những chiếc bánh nướng, bánh dẻo để dành tặng cho gia đình nhân dịp trung thu. Việc tự tay làm ra những chiếc bánh trung thu khiến cho nhiều bà nội trợ thích thú, vì ngoài việc có thể làm nhiều loại nhân bánh, đậm - ngọt khác nhau theo sở thích, nhiều người còn sáng tạo ra rất nhiều hình thù ngộ nghĩnh, dễ thương cho trẻ nhỏ, từ hình thù các con vật như: cá, mèo, thỏ, lợn đến các hình ô tô, tàu hỏa… Chị Thu Hằng (Hồng Hà - Hà Nội) chia sẻ: “Năm nay, cơ quan tôi tổ chức cho chị em phụ nữ và các cháu nhỏ tham gia lớp học làm bánh trung thu. Tôi nghĩ việc tự tay làm bánh trung thu không chỉ giúp người nội trợ chủ động được nguồn nguyên liệu, đảm bảo bánh không chứa chất phụ gia hay chất bảo quản mà còn là cách tạo niềm vui cho mình và cho cả những người thân trong gia đình nữa”.
Càng gần tới trung thu, phong trào tự làm bánh tại nhà lại càng sôi nổi và hào hứng hơn bao giờ hết. Một số bà nội trợ, ngoài việc tự tay làm bánh trung thu cho gia đình, họ còn nhận đặt những đơn hàng bánh nhỏ lẻ cho bạn bè, người thân. Chị Tường Vy (Gia Lâm - Hà Nội), hồ hởi tâm sự: “Tôi nghe nói về việc tự làm bánh trung thu tại nhà lâu rồi, nhưng năm nay gia đình tôi mới bắt tay vào làm. Sản phẩm làm ra rất ngon và sạch sẽ, nhiều bạn bè ở cơ quan tôi ăn thử khen ngon và lại nhờ làm giúp. Vì tự làm nên giá thành của mỗi chiếc bánh cũng rẻ, chỉ từ 25.000 - 30.000 đồng/chiếc. Việc làm bánh mất nhiều thời gian và đòi hỏi sự kỳ công, nhưng vì sở thích thành ra gia đình tôi cứ làm hết mẻ này đến mẻ khác mà vẫn thấy hăng hái”.
Trong xã hội hiện đại, công việc đã chiếm không ít thời gian của mỗi người, việc dành ra khoảng thời gian ít ỏi để tự tay làm những chiếc bánh trung thu không chỉ đơn giản là mang lại niềm vui nho nhỏ cho cá nhân mỗi gia đình, mà hơn thế nữa nó giúp khơi gợi lại một nền văn hóa truyền thống lâu đời của dân tộc.
Quỳnh Như