Dự án hệ thống thủy lợi Cái Lớn - Cái Bé giai đoạn 1 là một trong những dự án quan trọng được thực hiện theo Nghị quyết số 120 của Chính phủ phủ về phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu, vùng hưởng lợi của Hệ thống gồm 5 tỉnh: Kiên Giang, Hậu Giang, Cà Mau, Bạc Liêu và Sóc Trăng. Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN
Ông Trần Trung Khánh, Phụ trách Tổ quản lý nước và công trình, chi nhánh Đồng bằng sông Cửu Long (thuộc Công ty TNHH MTV Khai thác Thủy lợi Miền Nam) cho biết: Trước mùa khô năm 2023-2024, đơn vị đã phối hợp địa phương xây dựng kế hoạch vận hành các công trình, hằng tháng có kế hoạch chi tiết vận hành. Riêng trong đợt mặn cao điểm từ tháng 3 đến tháng 4, ngoài kế hoạch đã có, đơn vị còn phối hợp với các cơ quan chức năng như Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Đài Khí tượng thủy văn, theo dõi sát nguồn nước, điều chỉnh kế hoạch vận hành cho phù hợp thực tế.
Ông Khánh cũng cho hay, trước khi đóng 9-11/11 cửa van vào 2 ngày 15 và 16/3, đơn vị cho vận hành kiểm tra trước các hạng mục công trình, đảm bảo thiết bị ổn định. Việc vận hành này phụ thuộc tình hình xâm nhập mặn thực tế. Cùng đó, đơn vị cũng dựa trên quan trắc để có kế hoạch vận hành, đơn vị có bố trí hệ thống 15 trạm quan trắc. Từ cống vào phía thượng lưu có 5 trạm quan trắc; trong đó, 1 trạm khống chế cách cống khoảng 40 km nằm ở ranh tỉnh Kiên Giang và Hậu Giang để kiểm soát độ mặn không được vượt ngưỡng 1‰.
"Từ đầu mùa khô đơn vị đã vận hành kiểm soát 7/11 cửa, riêng ngày 7/3 vừa qua độ mặn cao nên đóng 9/11 cửa. Trong quá trình kiểm soát mặn (đóng từ 9-11/11 cửa), các phương tiện thủy đi theo cửa âu thuyền. Việc vận hành nhằm kiểm soát nguồn nước, đảm bảo duy trì môi trường bên trong ổn định cho các mô hình sản xuất, hệ sinh thái bên trong phát triển hài hòa, ngoài ra phải đảm bảo lưu thông qua công trình an toàn, duy trì dòng chảy môi trường thuận lợi, phục vụ sản xuất", ông Trần Trung Khánh cho biết thêm.
Theo Đài Khí tượng thủy văn Kiên Giang, dự báo độ mặn cao nhất mùa khô 2023-2024 trên sông Cái Lớn, Cái Bé ở mức cao hơn trung bình nhiều năm, độ mặn cao nhất xuất hiện vào tháng 3 - 4/2024 và khả năng kết thúc muộn, mặn xâm nhập sâu vào các ngày triều cường. Dự báo, đợt 2 từ ngày 14 - 17/3.
Cống Cái Lớn thuộc hệ thống thủy lợi Cái Lớn-Cái Bé có 11 khoang cống và 1 âu thuyền rộng 15m, tổng chiều rộng thông nước 455m. Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN
Theo ông Nguyễn Huỳnh Trung, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Kiên Giang, từ cuối tháng 2 đến nay, độ mặn cao hơn cùng kỳ năm 2023 từ 1,3 đến 12 phần ngàn và cao hơn trung bình nhiều năm từ 2,3-7 phần nghìn. Trên sông Cái Lớn, độ mặn 4 phần nghìn đã xâm nhập sâu khoảng 52km (cách cầu Cái Tư khoảng 3km về phía hạ lưu). Trên sông Cái Bé, độ mặn 4 phần ngàn xâm nhập sâu khoảng 11km (cống Cái Bé, xã Bình An, huyện Châu Thành).
"Việc phối hợp vận hành các công trình Cái Lớn, Cái Bé, Xẻo Rô do đơn vị quản lý, khai thác cùng các hệ thống công trình dọc đê biển Tây do Chi cục Thủy lợi Kiên Giang quản lý khai thác để đảm bảo duy trì cho môi trường sản xuất bên trong với diện tích hơn 384.000 ha vùng nước lợ", ông Trung nhấn mạnh.